Laboratorium zaawansowanej elektroniki i automatyki 164
W systemie gospodarczo – społecznym funkcjonują automatyczne stabilizatory koniunktury. Była o nich mowa wcześniej. Rozsądne jest niezaburzanie ich działania aby nie destabilizować systemu.
W warunkach recesji i niepewności wydatki publiczne stabilizują gospodarkę i podtrzymują wzrost gospodarczy. Mnożnik fiskalny dla transferów socjalnych nierzadko przekracza 1.5 raza. Tak podają IMF i OECD. Mnożnik jest tylko gdy środki trafiają do uboższych przeznaczających je na zakupy w miejscowej gospodarce.
Tegoroczny ranking konkurencyjności krajów IMD Szwajcarskiej Szkoły Biznesu objął 69 krajów. Badanie oparto o analizę ponad 260 różnych danych. Wzięto pod uwagę także globalną ankietę przeprowadzoną wśród tysięcy menedżerów. Pierwsze miejsce zajęła Szwajcaria, która zastąpiła na szczycie Singapur, spychając go na drugie miejsce. Na trzecim miejscu znalazł się Hongkong, a za nim Dania i Zjednoczone Emiraty Arabskie, Tajwan, Irlandia, Szwecja, Katar i Holandia. USA sklasyfikowane zostały na 13 miejscu, Chiny na 16 a Niemcy na 19. Polska znalazła się w tym zestawieniu na tragicznym 52 miejscu, spadając aż o jedenaście pozycji w stosunku do 2024 roku. To kolejne oszałamiające osiągnięcie POPISu. Słuszną linię ma nasza władza prowadząc kraj na dno ! Zamiast na gospodarkę jeszcze więcej trzeba wydawać na przypadkowe zagraniczne „zbrojenia” i więcej brać łapówek za broń.
Jakby w uzupełnieniu do wiadomości IMD to 1/3 Polaków uważa, że ich praca jest niepotrzebna. Taka to jest organizacja państwa z dykty i firm.
Napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) do Polski w 2024 roku spadł do zaledwie 12,74 mld dol. z 28,36 mld dol. w 2023 roku - podała agenda ONZ ds. handlu UNCTAD. Spadek jest potężny.
Globalny napływ BIZ w 2024 roku spadł tylko o 11 % rdr, a perspektywy na rok 2025 pozostają negatywne. "Bariery [cła USA] rosną. Globalizacja się cofa. A konsekwencje dla zrównoważonego rozwoju są duże"
Tak globalni gracze oceniają potrząsanie przez Polskę szabelka i trwonienie środków na uzbrojenie czyli przepłacony złom.
"Polska od lat boryka się z problemem malejących inwestycji. Ich wartość w relacji do PKB w Polsce w latach 2008–2022 spadła z 23,1 proc. w 2008 r. do 16,8 proc. w 2022 r.
Pod względem poziomu inwestycji Polska pozostaje znacząco w tyle za innymi krajami Europy Środkowo-Wschodniej, w szczególności Czechami czy Węgrami. Trend ten ma charakter długofalowy.
Był to najniższy udział inwestycji w PKB od początku lat 90. i najniższy obok Bułgarii w całej Unii Europejskiej.
Premier w poniedziałek mówił z kolei, że Polsce pułapka średniego dochodu nie grozi, gdyż PiS ma przygotowany program rozwojowy dla naszego kraju. Jednak dane o inwestycjach twardo tym zapewnieniom przeczą."
Przy małych inwestycjach wymiana prezesa GUS na dyspozycyjnego daje papierowy „wzrost PKB”.
Niemieckim firmom brakuje 1.4 mln pracowników więc raczej szybko swoich oddziałów Polsce nie zamkną.
Zagraniczna własność firm w Polsce ma wady i zalety.
Historia polskiej prywatyzacji to patologia, złodziejstwo i strategiczne błędy. Sprywatyzowane sektory (kolej, mieszkalnictwo, energetyka) działają znacznie gorzej niż wcześniej. Ale przecież nie chodziło o poprawę a o ideę hegemona !
Monopolistyczne państwowe spółki są łupem układu politycznego. Służą do okradania Polaków. Zwycięzcy wyborów obsadzają te spółki niczym muchy kał i jest to mechanizm finansowania partii i polityków. Bez tych pieniędzy system obecny nie będzie funkcjonować !
Zagraniczni władcy marionetek nie płacą swojej agenturze ale pozwalają jej w Polsce kraść !
Duńskie (bardzo konkurencyjna Dania) Ministerstwo Cyfryzacji rozpoczęło migrację z Windows i Office na system Linux i LibreOffice. To nie tylko kwestia oszczędności (w Kopenhadze wzrost kosztów Microsoftu o +72% w 5 lat), lecz walka o cyfrową niezależność w niepewnych czasach geopolitycznych. Dania dołącza do rosnącej grupy europejskich krajów, które kwestionują swoją zależność od amerykańskich gigantów technologicznych.
“To nie kwestia izolacji czy cyfrowego nacjonalizmu” – wyjaśnia Minister Caroline Stage Olsen. “Nie powinniśmy całkowicie odwracać się od globalnych firm technologicznych – wiele z nich dostarcza rozwiązania, z których korzystamy. Ale nigdy nie możemy uzależnić się od tak niewielu dostawców, że nie będziemy mogli działać swobodnie.”
Dania idzie tropem wielu innych europejskich krajów i regionów. Schleswig-Holstein w północnych Niemczech rozpoczął w kwietniu 2024 roku migrację 30 000 komputerów z Windows i Microsoft Office na Linux i LibreOffice. Minister-Prezydent Daniel Günther nie ukrywał ambicji: “Schleswig-Holstein będzie cyfrowym regionem pionierskim i pierwszym stanem, który wprowadzi cyfrowo suwerenne miejsce pracy IT w swojej administracji państwowej.”
Wyniki badań ze świata dają jednoznaczny rezultat. Sektor produkcyjny ma najwyższy wzrost produktywności. Promuje w całej gospodarce wysokie płace i cenne świadczenia dla swoich pracowników. Odpowiada za ponad dwie trzecie badań i rozwoju sektora prywatnego i zatrudnia ponad dwukrotnie więcej naukowców i inżynierów niż reszta gospodarki. Jest bardzo ważnym bodźcem dla ogólnego wzrostu gospodarczego. W produkcji również zaangażowane są usługi: księgowość, zarządzanie przedsiębiorstwem, badania i rozwój oraz usługi prawne. Dezindustrializacja prowadzi zatem również do znacznej utraty tych miejsc pracy usługowych. Dezindustrializacja oznacza zatem zanik najważniejszego silnego czynnika napędzającego wzrost gospodarczy !
"Wzrost gospodarczy USA" nie przekłada się na poziom życia 90% obywateli ! To jest "Wzrost gospodarczy” nowego typu.
Według szacunków całkowity koszt wojen prowadzonych przez USA w XXI wieku dochodzi do 8 bln dolarów !
Trzech największych pożyczkodawców świata ma bardzo silny przemysł.
USA po dezindustralizacji mają ogromny deficyt w handlu towarami tylko częściowo kompensowany eksportem usług. Niewiele mają atrakcyjnych towarów dla świata. Udział finansów w „tworzeniu” amerykańskiego PKB jest paranoicznie wielki.
Podział usług według Europejskiej Klasyfikacji Działalności:
Usługi konsumencie:
materialne
handel i naprawy
hotele i restauracje
transport pasażerski i łączność
usługi osobiste
działalność komunalna
niematerialne
edukacja
ochrona zdrowia i opieka społeczna
działalność związana z rekreacją, kulturą i sportem
Usługi dla producentów i biznesu:
transport i gospodarka magazynowa
pośrednictwo finansowe
obsługa nieruchomości
wynajem maszyn i sprzętu
informatyka i działalność pokrewna
prowadzenie prac badawczo-rozwojowych
pozostała działalność związana z prowadzeniem biznesu
Usługi ogólnospołeczne:
administracja publiczna i obrona narodowa
działalność organizacji członkowskich
organizacje i zespoły narodowe
Czyli na pierwszym miejscu handel czyli Amazon. Ale kraje dbające o swój interes mają własne firmy. Chiny w ogóle nikomu obcemu nie pozwalają na „usługi”
Najpopularniejsze platformy E-commerce w świecie w 2024 roku:
Amazon, USA
Alibaba, China
Rakuten, Japan
Zalando, Germany
ASOS, UK
Cdiscount, France
Flipkart, India
Coupang, South Korea
eBay, Australia
Shopify, Canada
MercadoLibre, Brazil
Ozon, Russia
Linio, Mexico
Lazada, Singapore
Yoox, Italy
Bol.com, Netherlands
El Corte Inglés, Spain
CDON, Sweden
Shufersal, Israel
Noon, UAE
Sprzedawanie przez USA usług bankowych, turystycznych, ubezpieczeniowych, rozrywkowych będzie możliwe dopóki będzie funkcjonował dolar hegemona. Te usługi są zagrożone niepokojem światowej opinii publicznej w związku z wojną celną i wojnami wywoływanymi przez USA.
Funkcjonowanie tych usług USA w Europie wydaje się conajmniej dziwne bowiem Chiny mają własne doskonale działające firmy. Airbnb, Uber... Dlaczego nie ma w każdym kraju narodowej aplikacji lub aplikacji EU do obsługi wynajmu mieszkań na wakacje i taksówek tylko cała Europa w tym Polacy muszą płacić kilkanaście procent haraczu za stronę internetową do obsługi i rozliczeń. Kraje z łatwością są w stanie stworzyć własne strony. Ale trzeba zacząć od wyrzucenia Windowsa i obłożenia firm hegemona podatkami. Czyli rzecz rozbija się o poddaństwo.
USA jako słabnące mocarstwo nie przyciągają już sojuszników korzyściami, lecz narzucają drenaż, co przypomina schyłek Imperium Rzymskiego. Zamiast wspierać rozwój krajowego sektora ICT, Polska jest głupim rynkiem zbytu dla amerykańskich Big Techów, co ogranicza innowacyjność i pogłębia technologiczną zależność. Tymczasem polskie firmy IT bawią się w nawijanie makaronu na uszy a rząd w branie łapówek.
Zasoby Ziemi są ograniczone. Przy obecnym poziomie konsumpcji Zachodu dla wszystkich Ziemian ich na pewno nie starczy. Już uprzemysłowienie Chin spowodowało gwałtowny skok w emisji CO2 ale generalnie wszelkich toksyn.
Po owocach ich poznacie ! To Zachód prowokował i wszczynał wojny w Afryce. Ale afrykański Uran za darmo się Francji należy !
Ekonomia dobrobytu stara się wyliczyć koszty i korzyści działań i zaniechań w pieniądzu.
Szwedzi już dawno wyliczyli że stopa zwrotu w inwestycje w dożywianie dzieci w szkole przekracza 600 %. Jest to fantastyczna inwestycja w przyszłość.
Gruźlica jest nadal najgroźniejszą choroba zakaźną na świecie. Co roku umiera na nią 1.3 miliona ludzi. Można większość z chorych wyleczyć za „małe” pieniądze. Ofiary gruźlicy to ludzie, którzy nie mają słyszanego głosu: mieszkańcy slumsów, afrykańskich społeczności górniczych, więźniowie. Wydanie jednego euro na ochronę przed gruźlicą ( lekarstwa z Chin ) daje biednym krajom 46 euro korzyści ! Lekarstwa do leczenia oferowane przez Chiny są preferencyjnie tanie.
Ponad 70 % dzieci z biedniejszej połowy świata, które mają 10 lat, nie potrafi przeczytać i zrozumieć prostego zdania chociaż większość z nich chodzi do „szkoły”. Są bardzo tanie sposoby, aby poprawić wyniki edukacyjne tych dzieci. Nauczenie ich czytania ze zrozumieniem
zwiększy ich całą produktywność jako dorosłych o kilkadziesiąt tysięcy dolarów.
Ale USA wszędzie gdzie tylko mogą wszczynają konflikty i wojny !
Rząd TW Karola czyli TW Docenta wdrożył cztery fatalne deformy:
1.Oświatową która została odwrócona
2.Zdrowotną która została połowicznie odwrócona
3.Ubezpieczeń społecznych, która została w 3/4 odwrócona
4.Administracji
W dacie opracowania tych reform mówiono o ich dywersyjnym i drenażowym charakterze. Wszystko to się oczywiście potwierdziło. Istotą reformy administracji było zabranie pieniędzy mniejszym miastom i danie ich większym. Miał zadziałać model polaryzacyjno - dyfuzyjny czyli Reaganowskie skapywanie. Ale nie zdziałał w USA i zawiódł też w Polsce.
W rezultacie zabrania pieniędzy mniejszym miastom i danie ich dużym jest stagnacja i regres w małych miastach skąd wszyscy uciekają do dużych miast.
GUS podaje że mamy w Polsce 1.9 mln pustostanów i ujemny przyrost naturalny. Nie ma bezdomnych. Jednocześnie rzekomo w dużych miastach „brakuje” mieszkań.
Konkret 101 premiera Tuska: "Rząd bierze się za budowę mieszkań. Mierzymy w 20 tys. rocznie"
Komu ma ten "rząd" budować mieszkania?
Przecież trzeba odwrócić deformę administracji i sprawy zaczną same powoli zdrowieć.
Beneficjentami środków z UE i zadłużenia są duże miasta !
Jednowymiarowy układ regulacji automatycznej SISO ze sprzężeniem zwrotnym ma w dziedzinie częstotliwości marginesy stabilności wzmocnienia i fazy. Gdy wzmocnienie pętli zwiększymy o margines wzmocnienia definicyjnie pętla jest na granicy stabilności. Gdy fazę w pętli zwiększymy o margines fazy to definicyjnie pętla jest na granicy stabilności.
Margines stabilności wzmocnienia i fazy są w związku z wrażliwością odpowiedzi na zmiany parametrów pętli regulacji. Zwykle w inżynierskim projektowaniu żąda się minimalnych wartości obu marginesów. Przy zbyt małych marginesach odpowiedzi pętli stają się oscylacyjne i słabo tłumione a wrażliwość na zmiany parametrów duża
Dla przykładowej cyfrowej pętli regulacji składającej się z silnika DC, inkrementalnego sensora kąta i wzmocnienia im większe jest wzmocnienie (bez korekcji dynamiki filtrem) tym mniejszy jest margines fazy i większe przeregulowania. (Za HP, Design of the HCTL-1000’s/1100’s Digital Filter Parameters by the Combination Method Application Note 1032)
Odpowiedź na zmianę wartości zadanej jest inna niż na zakłócenie. Zresztą wejść dla zakłóceń może być parę. Odpowiedź na zmianę wartości zadanej jest równie ważna jak na zakłócenie.
W systemie wielowymiarowym MIMO sytuacja jest bardziej skomplikowana.
Gdy system SISO lub MIMO jest wrażliwy to realnie staje się zawodny.
Od systemu energetycznego żądamy aby dalej spokojnie pracował po awarii jednego z dużych bloków elektrowni czy po uszkodzeniu linii przesyłowej. Jego odpowiedź na zakłócenia powinna mieć ładną dynamikę.
Zatem gdy od dotknięcia przez gałąź drzewa linii energetycznej lub od przewrócenia słupa linii przez huragan rozpoczyna się ciężka systemowa awaria to znaczy że regulacja systemu energetycznego była wrażliwa i system nigdy nie powinien być oddany do użytku. To jest tłumaczenia tylko dla „ciemnego ludu”.
Awarie w dużym systemie energetycznym państwa / kontynentu trwają cały czas i jednocześnie może być ich kilka ale system normalnie pracuje. Przeciążenia rozłączają CB. Na potrzeby planowego remontu zmienia się konfiguracje pracującej sieci bez przerwania dostaw. Niezawodność systemu mierzy się sumarycznym czasem przerwy w dostawie energii na rok. W dobrze utrzymanych systemach przerwy w dostawie energii nie ma całymi latami.
Po hiszpańskim Blackoucie oficjalnego raportu ENTSO-E nie ma: https://www.entsoe.eu/
Niepoważny hiszpański rząd półtora miesiąca po blackoucie żartobliwie podał przyczynę:
"krajowy operator Red Electrica (REE), błędnie rozplanował zapotrzebowanie na energię i wyrównanie wahań mocy" Żadnego cyberataku nie było.
Ale jest nadzieja, że osoby tam zatrudnione spełniają wszystkie konieczne parytety i jest tam odpowiednia ilość 77 płci i WC dla każdej płci.
Komputerowe symulacje dynamiki systemu energetycznego są już z końca lat sześćdziesiątych.
W konwencjonalnej energetyce, mocy P i Q dostarczają generatory synchroniczne napędzane turbinami parowymi, spalinowymi i wodnymi. Energia kinetyczna w wirujących masach jest ogromna co ułatwia stworzenie dobrego układu automatycznej regulacji częstotliwości. Zatem moc dostarczana do systemu rośnie wraz z otwarciem wszystkich przepustnic turbin. Gdy wszystkie turbiny pracują na maksimum momentu napędowego z w pełni otwartymi przepustnicami dalsze zwiększenie odbieranej z systemu mocy powoduje zwolnienie obrotów turbin czyli zmniejszenie częstotliwości napięcia z generatorów synchronicznych aż do upadku systemu.
Linie przesyłowe mają iloraz reaktancji do rezystancji X/R >5. Dużą indukcyjność rozproszenia mają też wielkie transformatory energetyczne. Dlatego moc jaką można stabilnie przesłać długą linią przesyłową rośnie kwadratowo z napięciem i współczynnikiem mocy. Przy zbyt małym współczynniku mocy i za małym napięciu nastąpi załamania napięcia i awaria napięciowa.
Przyczyną konwencjonalnej awarii napięciowej jest brak ogólny lub lokalny mocy biernej i dopuszczenie do obniżenia napięcia systemu. Ilość generowanej mocy biernej reguluje napięcie na wyjściu elektrowni.
Iloraz X/R linii dystrybucyjnej NN jest mały i regulacja napięcia wyjściowego małego invertera PV drogą zmiany mocy biernej jest bezsensowna a operator za energie bierna obciąży prosumenta. Zwiększenie mocy czynnej P oddawanej przez falownik PV powoduje zwiększenie napięcia, które jednak nie powinno przekraczać 440/253 V. W przypadku generatora synchronicznego za zmianę napięcia odpowiada przede wszystkim zmiana mocy biernej Q ! Inna jest logika działania.
W czasach PRL aż do 70% energii elektrycznej (brak aktualnych danych ) zużywały silniki asynchroniczne. Pomijając poślizg statycznemu zwiększeniu częstotliwości zasilającego napięcia towarzyszy wzrost obrotów i wzrost pobieranej mocy i odwrotnie. Przy dynamicznych zmianach częstotliwości silnik odpowiada znacznym stabilizującymi F dynamicznym zmianami. Silniki asynchroniczne generalnie trochę stabilizują system energetyczny ale nie przy znacznym spadku napięcia.
Gdy asynchroniczny silnik roboczy jest zasilany z invertera pobór mocy z sieci nie zależy ani od napięcia sieciowego ani od częstotliwości. Tak samo pobór mocy z sieci przez zasilacz impulsowy SMPS urządzenia elektronicznego praktycznie nie zależy ani od napięcia sieciowego ani od częstotliwości.
Invertery PV podające moc z paneli do sieci energetycznej zachowują się jak ujemne oporności. Nie mają żadnej zdolności regulacji częstotliwości i napięcia systemu energetycznego. A taką zdolność powinny posiadać i powinny stabilizować system . Pełną moc powinny oddawać do częstotliwości 50 Hz a powyżej 50.05 Hz moc powinna być proporcjonalnie do przyrostu częstotliwości redukowana. Czas pracy z ową częściową redukcją mocy może wynosić 0.01% całkowitego czasu pracy lub mniej.
Obecna PV i wiatraki nie mają zdolności do tłumienia zakłóceń a od dawna powinny mieć. Część rozwiązań ma wręcz zdolność destabilizacji systemu !
Hiszpanie po blackoucie mądrze poczekali do zachodu słońca i rozpoczęli rozruch systemu bez PV.
Materiały ENTSO-E z projektu "Inertia2" z dni 10.01.2025, 9.01.2025, 8.11.2023, 3.12.2021, wyjaśniają temat: "Proponowany wymóg zapewnienia minimalnej stałej bezwładności (H min) wynoszącej 2 sMW/MVA przez 50% czasu w ciągu roku w każdym kraju jest realistycznym pierwszym krokiem , który należy osiągnąć do 2035 r. " "Do 2035 r. w CE SA powinna zostać osiągnięta minimalna stała bezwładności wynosząca 2 sMW/MVA przez 50% roku" i "Jako kolejny długoterminowy cel, podlegający ponownej ocenie na podstawie zwrotu doświadczenia, wydajności formowania sieci, postępu w zakresie środków podstawowych i ewolucji zdolności wytrzymywania RoCoF aktywów, wszystkie kraje muszą zapewnić minimalną stałą bezwładności wynoszącą 2 sMW/MVA przez 90% roku. Całkowita energia kinetyczna wynikająca z realizacji długoterminowego celu nadal pozostaje poniżej całkowitych poziomów energii kinetycznej dostępnych w CE w przeszłości." Proponowane rozwiązanie unijne to 445 GW magazynów inercyjnych i utworzenie Rynku Inercji.
W Chinach duże farmy PV i wiatraków muszą mieć magazyn energii i stabilizujący algorytm „inercji”. Zatem Chiny są w temacie Zielonej energetyki liderem na każdym polu.
Elektrownia jądrowa praktycznie nie ma żadnej zdolności uzasadnionej regulacji mocy. Jest totalnie niekompatybilna z Zieloną Energetyką i z tego względu wyłączono energetykę jądrową w Niemczech. Po zrzucie obciążenia reaktora wsuwane są szybko pręty regulacyjne do reaktora i sytuacja jest rutynowo, bezpiecznie opanowana. Następuje jednak tak zwane „zatrucie” rdzenia reaktora ksenonem Xe-135. Bezpiecznie reaktor można załączyć dopiero po długim czasie. Dawniej podawano że jest to 21-25 godzin a więc bardzo długo. Po czym od dekad ten czas nie jest podawany. Przy okazji hiszpańskiego BlackOut-u w maju 2025 roku podano że awaryjnie bezpiecznie wyłączone bloki jądrowe w Hiszpanii i Francji nie uczestniczyły w restauracji systemu energetycznego Hiszpanii następnego dnia dlatego że ich czas „odtrucia” wynosi 90 godzin (słownie : dziewięćdziesiąt godzin) czyli prawie 4 dni.
Zatem kombinacja energetyki jądrowej z Zieloną jest gwarancja totalnej zawodności systemu energetycznego. Perfect Storm !
Minimum mocy z jaką mógł pracować cieplny blok energetyczny zmniejszono z 50 % na 30 % w ostatnich blokach gazowo-parowych i węglowych, które mają współpracować z niestabilną Zieloną energetyką. Ponowne uruchomienie po odstawieniu bloku jest czasochłonne. W czasie pokoju utrata przez blok połączenia z siecią przesyłową i możliwości oddawania mocy jest rzadka ale po wrogim ataku na infrastrukturę powstaje problem utrzymania chociaż części bloków w ruchu i praca wyspowa aby móc szybko po zmianie konfiguracji system restaurować.
W „Fault Tolerant” przykładowo podano jak można rozproszyć moc 50-200 MW aby utrzymać chociaż jeden blok elektrowni w ruchu. Oczywiście możliwych rozwiązań w elektrowni jest więcej. „Kto szybko daje dwa razy daje”
Obecnie mimo ujemnych cen energii Zielona energetyka wpycha ją w sieć i powstaje dramatyczny problem co z nią zrobić gdy przemysł pobiera ile może, obywatel tanio ładują EV, elektrownie pompowo – szczytowe już maksymalnie pompują, akumulatory - magazyny ładują a sąsiednim krajom nie można jej sprzedać bo też jej mają pod korek.
Skoro jesteśmy przy sprawach niezawodności systemów.
Opracowanie, dopracowanie i solidne przetestowanie nowego samolotu pasażerskiego trwa lata i kosztuje miliardy. Boeing 737 ma około 350 tysięcy elementów. Samolot jest skomplikowany. Teraz Chiny z determinacją chcą stworzyć niezawodny samolot. Wchodząc na światowy rynek z zawodnych samolotem pogrzebaliby swoją lotniczą przyszłość. Niezawodność wpierw trzeba potwierdzić na wewnętrznych liniach w Chinach. Niegroźne incydenty da się wyciszyć.
Najtrudniejszym zadaniem w programie lotów na Księżyc było uzyskanie wysokiej niezawodności.
Saturn SA-6 w programie Apollo (1964) wyniósł na orbitę pusty statek Apollo, który wykonał 50 okrążeń orbity. Jedynym problemem był za wcześnie wygaszony jeden z silników. Zatem 5 lat przed lądowaniem na Księżycu były już prawie udane misje ! „Prawie” czyni różnice !
SpaceX w trakcie przygotowań do dziesiątego lotu testowego 120 metrowej rakiety Starship, miał przeprowadzić próbę zapłonu silników górnego członu Ship 36 na stanowisku testowym. Nieoczekiwanie 19.06.2025 jeszcze przed rozpoczęciem głównego testu doszło do potężnej eksplozji. W 2025 roku Starship odbył już trzy loty testowe, ale żaden z nich nie poszedł prawidłowo. Do usterek dochodziło jednak już na zaawansowanym etapie lotu rakiety.
Udana misja księżycowa tym statkiem oczywiście nie jest możliwa ani w 2026, ani w 2027 roku. Może w 2030 roku. Sytuacja jest o wiele gorsza niż w programie Apollo ale mamy erę AI. Starship nie ma żadnych wdrożonych rozwiązań dotyczących lądowania na Ziemi i na Księżycu !
Sowieci usiłowali polecieć na Księżyc ale ich potężna rakieta N-1 zawsze eksplodowała. Jej silniki na hamowni sprawowały się bardzo dobrze ale rakiety wybuchały. Chyba z silnikami było jednak coś nie tak bo ci co je parę dekad później kupili (nieużywane) też mieli eksplozje.
Kierownikiem programu Apollo był genialny nazistowski konstruktor Werner von Braun. Na kradzieży materialnej i ludzkiej z Niemiec posadowiono programy kosmiczne USA i ZSRR.
Gdy Amerykanom tuż po wojnie wpadł w ręce nowy niemiecki okręt podwodny stwierdzili - jak daleko oni zaszli i jak zawstydzająco jesteśmy słabi w okrętach !
Archiwum Audio
Patent 412 Regulacja Fizjologiczna głośności zintegrowana z Tone Control.
Podjęte w latach dwudziestych badania nad psychofizjologią słuchu trwają dalej jako że temat jest bardzo skomplikowany i nie widać zakończenia tych badań. Modele słuchu choć niedoskonałe już są skomplikowane. Polska literatura jest bardzo uboga w tym obszarze.
Fletcher i Munson na drodze eksperymentalnej pioniersko wyznaczyli krzywe stałej głośności dla człowieka. W 1933 roku artykuł zatytułowany "Loudness, its definition, measurement and calculation" opublikowali w Journal of the Acoustical Society of America. Od tego czasu krzywe takie jak „Fletcher–Munson” były wielokrotnie zmieniane w różnych standardach, także międzynarodowych. Na dzień dzisiejszy funkcjonują różne standardy.
Na wykresie pokazano oryginalne krzywe F-M dla słyszenia obuusznego. Dla słyszenia jednym uchem krzywe są trochę inne. Praktycznie przy każdym natężeniu fali dźwiękowej Słuch ma najwyższą czułość przy częstotliwości 3.8 KHz. W tym paśmie są szelesty skradającego się drapieżnika a zatem ewolucja wyposażyła człowieka w narzędzie ostrzegawcze.
Stosowana w pomiarach urządzeń Audio krzywa wagowa „A” wynika z charakterystyki słuchu przy przy głośności 40 fon. Inna jest funkcja wagi „468” stosowanej w radiofonii i telewizji. Swoją wagę ma Instytut High Fidelity czyli IHF z Nowego Jorku. Inną wagę mają niemieckie normy DIN.
Gdy inżynierowie przyjmą poziom odsłuchu 90 dB to przy faktycznym poziomie odsłuchu 60 dB będzie sporo brakowało niskich tonów i trochę wysokich. Gdy przyjmą 70 dB to przy wysokim poziomie odsłuchu za dużo będzie basów i sopranów.
Jaki jest optymalny poziom odsłuchu ?
W uchu ludzkim występuje silne zjawisko maskowania. W przybliżeniu można powiedzieć że ucho jest najbardziej analityczne przy poziomie około 60-70 dB a więc niedużym i takim w jakim funkcjonował ewoluujący człowiek. Gdy szum otoczenia jest znaczny, optymalny poziom odsłuchu audycji jest wyższy.
Na wykresach pokazano efekt maskowania dla głównego sygnału sinusoidalnego i maskowanego sygnału zakłócającego również sinusoidalnego. W przypadku gdy maskowany jest wąskopasmowy szum krzywe są trochę inne. Jeszcze inne krzywe są dla szumu o szerszym paśmie.
Potencjometr Volume ma na mniej niż w połowie kąta „odczep” do którego przyłączone są elementy bierne RC korekcji Loudness. Z reguły można je przyciskiem Loudness zablokować.
Czasem stosowane są dwa odczepy na potencjometrze Volume i przy cichym słuchaniu basy są mocno (i adekwatnie ) podniesione. Niektórzy producenci japońscy stosują także płynną regulacje głębokości korekcji Loudness. Znane są też rozwiązania z potencjometrem Volume bez odczepu.
Prymitywną regulacje tonów zastosowano już w latach trzydziestych. Jej głównym zastosowaniem było odwrócenie preemfazy użytej w produkcji płyt gramofonowych. Ale obecnie przedwzmacniacz gramofonowy zawsze ma deemfaze !
Gdy potencjometr Volume z odczepem Loudness do regulacji fizjologicznej ma popularną rezystancje 47 K to szeregowy dwójnik RC podnoszący niskie tony przy niegłośnym odsłuchu od odczepu do GND ma typowo wartości 1.8 K + 220 nF a drugi szeregowy dwójnik RC dołączony do odczepu i górnego wyprowadzenia potencjometru ma 5.6 K + 1.5 nF.
Dając równolegle do kondensatora 220 nF potencjometr możemy regulować podniesienie basów a dając potencjometr zamiast rezystora 5.6 K możemy regulować podniesienie wysokich tonów oczywiście w pełni tylko do kąta Loudness.
Stosowany do dziś układ Tone Control (Bass+Treble) pozwalający niezależnie podnosić /osłabiać basy i soprany podał w 1952 roku P.Baxandall. Wpierw opublikowano układ bierny a później aktywny. Układ Tone Control szybko stał się chwytem - argumentem reklamowym i szybko cała nowa produkcja urządzeń co najmniej średniej klasy musiała mieć funkcje Tone Control i to najlepiej o wielkiej głębokości regulacji. Szybko zorientowano się że Tone Control realnie przynosi szkodę i że jest to zły wynalazek. Japońscy producenci sensownie ograniczyli głębokość regulacji Tone Control.
„Z pustego i Salomon nie naleje” Wady gotowego nagrania, wady systemu transmisji sygnału, wady magnetofonów, wady głośników... są niemożliwe do usunięcia przez Tone Control.
W Polsce pasmo monofonicznych programów UKF FM jest węższe niż 7 kHz. Mocne podniesienie regulacji sopranów podniesie tylko szumy bo sygnału powyżej 7 Hz po prostu tam nie ma ! Gdy kolumna głośnikowa za słabo odtwarza basy ich podniesienie powoduje że głośnik bardzo mocno zniekształca sygnał ! Co gorsza przy mocnych wychyleniach membrany szybko zużywają się jej „resory”.
Plagą są uszkodzenia delikatnych głośników wysokotonowych. Przy głębokiej regulacji Tone Control po maksymalnym podniesieniu Treble przy przy materiale zawierającym dużo wysokich tonów po dłuższym przesterowaniu głośnik szybko się uszkodzi.
W proponowanym innowacyjnym rozwiązaniu sygnał z wejścia podany do potencjometru Volume jest też podany do biernego układu Tone Control (zmodyfikowane są jego wartości elementów, podano wzory do projektowania) a jego wyjście dano do odczepu „Loudness” potencjometru Volume. Głębokość regulacji Tone Control nie jest duża. Przy kątach ustawienia potencjometru Vol do odczepu Loudness układ Tone Control działa a powyżej tego kąta działa coraz słabiej i przy ustawieniu ma Max nie działa w ogóle.
Zatem w sposób doskonały połączono różne funkcje. Przy normalnym nie za głośnym słuchaniu jest regulacja Tone Control i Loudness a przy mocnym wysterowaniu głośnik Treble jest chroniony podobnie jak głośnik basowy.
W ocenie subiektywnej osłabianie Bass i Treble jest zbędne. W uproszczonym układzie regulacja jest asymetryczna tylko w stronę podnoszenia basów i sopranów.
Zaleta jest także prostota i brak THD i szumów wprowadzanych przez układy aktywne. Przy maksymalnym ustawionym Volume wzmocnienie wynosi 1. Po odłączeniu od odczepu Volume wyjścia układu Tone Control i załączeniu tam normalizującego tłumienie rezystora mamy funkcje Direct.
W systemie DSP przy ustawieniu Vol powyżej pewnej wartości (jak na odczepie potencjometru Vol) ustawione podniesienie Bass i Treble powinno być stopniowo zmniejszane. Algorytm jest więc bardzo prosty.
Patent 414 1.Adaptacyjna Regulacja Super Fizjologiczna. 2.Regulacja Bass++
1.Gdy potencjometr z odczepem do regulacji fizjologicznej ma popularną rezystancje 47 K to szeregowy dwójnik RC podnoszący niskie tony przy niegłośnym odsłuchu od odczepu do GND ma typowo wartości 1.8 K + 220 nF. Rozwiązanie to sprawdza się przy słuchaniu z mocą powyżej 50 mW. Przy mniejszej mocy jednak brakuje niskich basów. Lepszym rozwiązaniem jest potencjometr z dwoma odczepami. Alternatywnie z braku takiego potencjometru w dolne wyprowadzenie potencjometru Volume normalnie idące do GND szeregowo włączono kondensator a lepiej szeregowy obwód LC z rezonansem przy częstotliwości 3.8 KHz. Kłopotliwa sygnałowa indukcyjność L musi być super liniowa i nie może zbierać zakłóceń co przemawia za jej niestosowaniem. Ponieważ wymagane C jest duże niemożliwe jest zastosowanie kondensatora foliowego. Kondensator elektrolityczny musi być typu low ESR. Możliwe jest użycie kondensatora tantalowego. Ponieważ napięcie na nim jest bardzo małe nie wprowadza on zniekształceń Może być on zwierany przyciskiem lub kluczem przez mikrokontroler.
W układzie adaptacyjnym dano JFeta równolegle do tego kondensatora 0.22uF obwodu RC Loudness ( górnego lub jedynego odczepu ) jako regulowaną rezystancje. Jest on zlinearyzowany dwoma takimi samymi małymi pojemnościami Cgs i Cgs. Napięcie regulacyjne na bramkę podano dużym rezystorem. Sygnał wyjściowy ze wzmacniacza mocy prostym dolnoprzepustowym filtrem RC podano do prostego wzmacniacza z prostownikiem z filtrem który daje napięcie dla bramki regulujące rezystancje JFeta. Wykładnik kompresji (tylko słabych basów) wynosi około 0.5 podobnie jak w kompanderach. Wielkość tego wykładnika wyprowadzono w dokumencie o kompanderze z tranzystorem JFet.
2.Alternatywnie napięcie regulacyjne DC bramki tego JFeta dla Regulacji Bass++ ( nawiązanie do inkrementacji w języku C ) uzyskuje się po filtracji dolnoprzepustowej sygnału PWM z mikrokontrolera. Kondensator w dolnym wyprowadzeniu potencjometru może być zwarty tranzystorem sterowanym mikrokontrolerem.
Oczywiście Adaptacyjną Regulacje Super Fizjologiczna i Regulacja Bass++ może też wykonać prosty program na DSP.
Patent 415 Regulacja Bass+ i ewentualnie Treble+- w sprzężeniu zwrotnym Power-OPA
Trwają innowacje producentów w obszarze Tone Control. Choćby przełączne są osobno częstotliwości odcięcia zarówno w regulacji Bass jak i Treble.
W rozwiązaniach japońskich brak szumów i THD w układzie Tone Control wynika z zastosowania odpowiednich monolitycznych wzmacniaczy operacyjnych (już rzadko OPA wykonanych z elementów dyskretnych ) lub z umieszczenia układu Tone Control w sprzężeniu zwrotnym wzmacniacza mocy z wejściową parą różnicową JFet. Rozwiązanie to nie jest odpowiednie dla bipolarnej pary różnicowej.
Badani wykazują że Basy w Tone Control są bardzo rzadko osłabiane przez słuchaczy.
Pokazane Innowacyjne rozwiązanie Bass+ optymalnie współpracujące z bipolarną parą różnicową P-OPA jest bardzo proste. Przy zerowej rezystancji potencjometru charakterystyka częstotliwościowa jest płaska. Przy maksymalnym podniesieniu Basów wzmocnienie osiąga maksimum przy (projektowej) częstotliwości 40-70 Hz odpowiedniej dla kolumny głośnikowej i zbyt niskie częstotliwości nie są szkodliwie za mocno podniesione.
Wymagania na dopasowanie pary potencjometrów Bass kanałów L i R są niskie. Ponieważ głębokość regulacji jest mała zwiększenie generacji THD przez wzmacniacz jest niemierzalne.
Możliwe jest dodanie regulacji Treble+-. Przy dużych F układ nie zmienia marginesu fazy P-OPA i stabilność jest zachowana.
Patent 416 Quasi dodatnie sprzężenie zwrotne we wzmacniaczu Audio.
1.Bootstrap w stopniu napięciowym wzmacniacza mocy jako pseudo źródło prądowe. Rozwiązanie pojawiło się już w pierwszych wzmacniaczach z wyjściowym wtórnikiem komplementarnym (lub quasi-komplementarnym Szikali) mocy. Autor wynalazku jest anonimowy. Lepszym rozwiązaniem jest jednak aktywne źródło prądowe zmniejszające zniekształcenia i dające możliwość dezaktywacji wzmacniacza. Zapobiega także szkodliwemu nasyceniu pierwszego tranzystora z układu Darlingtona wtórnika mocy.
2.Bootstrap na wejściu Power OPA daje pożądaną duża impedancją wejściową i jednocześnie ewentualnie załączany filtr górnoprzepustowy Rumble. Aranżacja dla dużej impedancji wejściowej nie wymaga dodatkowych elementów ! W filtrze antywibracyjnym jest tylko jeden kondensator !
Wysoka impedancja jest szczególnie pożądana przy stosowaniu regulacji fizjologicznej Volume.
3.Podwójny układ wzmacniacza mocy TDA1521 w topologii OPA ma na wejściu zintegrowane rezystory 20 K do GND (przy zasilaniu symetrycznym ). Do fizjologicznej regulacji Volume rezystancja ta jest za mała i ogranicza głębokość korekcji. Wystarczy sygnał z wyjścia Innowacyjnie podać na wejście rezystorem 620 K aby uzyskać dużą rezystancje wejściową. Nie ma to zauważalnego wpływu na THD. W przypadku gdy źródło sygnału ma znaczną impedancje sygnał nie jest tłumiony wejściowym rezystorem 20 K i zbędne może być wzmocnienie konieczne ale idiotyczne na przykład 1.3 raza
4.W monolitycznym lub wykonanym z elementów dyskretnych tłumiku - regulatorze Volume ewentualne podniesienie wzmocnienia (normalnie jest to tłumik !) o maksymalnie +10dB wykonane jest z użyciem dodatniego sprzężenia zwrotnego. Chodzi o to że stare niskiej jakości źródła sygnału Audio mogą dawać mniejszy sygnał niż obecnie „standardowy”.
5.W tranzystorowym stopniu aktywnego Tone Control podającym sygnał bezpośrednio do wzmacniacza mocy (regulacja Volume jest przed układem TC) Innowacyjne podanie „dużym” rezystorem sygnału z wyjścia wzmacniacza mocy do kolektora stopnia TC symuluje źródło prądowe niczym Bootstrap. Z powodu zmniejszenia obciążenia zniekształcenia nieliniowe wprowadzone przez stopień Tone Control spadają parę razy.
Sytuacja jest podobna jak w rozwiązaniu dla IC TDA1521 i podobnych.
Gdy zapytamy AI Google o „regulacja selekcyjna” to otrzymujemy nie bardzo głupią odpowiedź ale do ścisłości bardzo wiele jej brakuje:
"Przegląd od AI
Regulacja selekcyjna (override control) to technika sterowania, w której kilka sygnałów pomiarowych ma wpływ na jeden element wykonawczy. Selekcja, realizowana przez specjalny selektor, polega na wyborze sygnału, który ma wartość minimalną lub maksymalną, w zależności od potrzeb systemu. W praktyce oznacza to, że w zależności od sytuacji, dany sygnał ma priorytet w sterowaniu.
Jak to działa?
1. Wielość sygnałów pomiarowych:
W regulacji selekcyjnej wykorzystuje się kilka różnych sygnałów pomiarowych, np. temperaturę, ciśnienie, poziom cieczy.
2. Selekcja:
Sygnały te są podawane do selektora, który decyduje, który z nich ma być aktualnie brany pod uwagę.
3. Jeden element wykonawczy:
Niezależnie od tego, który sygnał jest wybrany, wszystkie są skierowane do tego samego elementu wykonawczego.
4. Priorytet:
Selekcja zapewnia, że w danym momencie sterowanie jest realizowane na podstawie sygnału, który jest najważniejszy w danej sytuacji.
Przykłady zastosowania:
Regulacja poziomu i ciśnienia w zbiorniku:
W układzie, gdzie jeden regulator reguluje poziom cieczy, a drugi ciśnienie, regulacja selekcyjna może przełączać się między nimi. W normalnych warunkach regulowany jest poziom, ale w przypadku wzrostu ciśnienia, priorytetem staje się jego regulacja.
Inne procesy przemysłowe:
Podobne schematy można zastosować w wielu innych procesach, gdzie różne parametry muszą być kontrolowane w zależności od sytuacji.
Zalety regulacji selekcyjnej:
Elastyczność: Umożliwia dostosowanie sterowania do różnych warunków i potrzeb.
Optymalizacja: Pozwala na priorytetyzację parametrów, co może prowadzić do lepszej wydajności i efektywności.
Zabezpieczenie: Może zapobiegać przekroczeniu określonych wartości granicznych (np. ciśnienia), chroniąc system przed uszkodzeniem.
W kontekście układów PID:
Regulacja selekcyjna może być stosowana w połączeniu z regulatorami PID (Proporcjonalno-Całkująco-Różniczkującymi). W takim przypadku, selektor może decydować, który z regulatorów (lub ich kombinacja) ma być aktywny w danym momencie, aby zapewnić optymalne sterowanie"
Pierwszy wynik wyszukiwania:
http://matusiakj.blogspot.com/2016/07/archiwum-regulacja-wariantowa-czyli.html
Sprawdzenie
1.W sensorach strumienia cieczy najpopularniejszy jest pomiar różnicy ciśnienia przed i za zwężką w rurociągu. Strumień jest pierwiastkiem (pomnożony przez stałą „instalacyjną”) z różnicy ciśnień. Sensor cyfrowy podaje także poszczególne ciśnienia i temperaturę cieczy po dołączeniu do niego RTD.
Ciała stałe, ciecze i gazy wykazują rozszerzalność cieplną. Na wykresie pokazano rozszerzalność liniową (czyli nie objętościową) różnych gatunków stali. Gdy zjawisko nie jest nieliniowe opisane jest skalarem. Skalar z linearyzacji funkcji może obowiązywać tylko w określonym przedziale temperatur. Rozszerzalność objętościowa wody wynosi 207 (x E-6), gliceryny 485 ale benzyny aż 950. Litr benzyny w lecie waży mniej niż w zimie.
Ciecze są mało ściśliwe a gazy bardzo mocno ściśliwe.
-Jak z obu ciśnień i temperatury wyliczyć strumień masowy gazu ?
2.Duży strumień cieczy Q ( miara - stopa sześcienna na sekundę ) płynącej kanałem wynika z poziomu przelewającej się cieczy H (w stopach) przez jaz. Poziom cieczy H jest łatwy do zmierzenia wieloma sensorami - metodami. H umownie wynosi zero gdy ciecz zaczyna się przelewać.
Następujące wzory łączą strumień Q z poziomem cieczy H dla jazu prostokątnego, trapezowego czyli Cippoletti i trójkątnego V.
L to szerokość jazu, Theta to kąt (w stopniach) w V.
-Podaj wzory gdy Q,H,L (Theta bez zmian) są w jednostkach SI
3.Podaj jak najwięcej przykładów regulacji selekcyjnej.
Cwiczenie
1.Jest prosty układ regulacji selekcyjnej. Gdy wody w studni jest dość stabilizowane jest ciśnienie za pompą do wejścia wodociągu drogą regulacji obrotów silnika pompy. Gdy wody jest za mało stabilizowany jest poziom wody w studni aby pompa nie pracowała bez zasysania wody bowiem to ją może uszkodzić.
-Zasymuluj działanie praktycznie sensownego systemu z dwoma regulatorami (PC i LC ) z selektorem ekstremum „PY <” o skoordynowanych wyjściach jak na rysunku. Na rysunku nie pokazano koordynacji obu regulatorów. Trzeba ją znaleźć na WWW lub wymyślić.
-Zasymuluj działanie systemu z selektorem ekstremum przed jednym regulatorem o ewentualnie zmienianych nastawach w konfiguracjach.
2.Ludzi słuch cechuje zjawisko maskowania. Można je badać analogowo lub z użyciem komputera PC (dalej).
Słuchawki mają płaską charakterystykę częstotliwościową, znaną efektywność i izolują od szumu otoczenia.
Nieparzyste harmoniczne w symetrycznym sygnale prostokątnym mają amplitudy jak 1/N. W sygnale piłokształtnym jak 1/(N^2) czyli harmoniczne maleją szybko a THD wynosi 12%. Przy poziomie 100 dB (nie należy go długo stosować a szczególnie poziomu większego) ledwo słychać harmoniczne piłokształtne (przełączenie sin / piła) ale przy mniejszym poziomie słychać doskonale.
Sygnał sinusoidalny jest podany do słuchawek przez regulowany rezystor. Można do niego równolegle dołączyć drugi regulowany rezystor z szeregową diodą co wprowadzi harmoniczne parzyste. Rozkład Fouriera wyprostowanej jednopołówkowo sinusoidy jest znany.
Generator funkcyjny ma jedno regulowane wyjście i trzy (sin / piła /prostokąt) nieregulowane
Sumując rezystorami Sin + prostokąt / piła można ocenić zgodność wykresu ze słuchem badanego.
Przy zdrowym słuchu i prawidłowo przeprowadzonym eksperymencie zgodność powinna być absolutna.
