sobota, 19 stycznia 2019

FT: XLVI. Zabezpieczenia 26-105

FT: XLVI. Zabezpieczenia 26-105

26. Regulacja selekcyjna czyli wariantowa zabezpiecza obiekt regulacji przed zaistnieniem niepożądanych stanów. W stanie normalnym kontrolowane jest wyjście główne obiektu. W stanie nienormalnym system regulacji selekcyjnej przechodzi na stabilizacje jednego z wyjść pośrednich / pomocniczych obiektu. Regulacja selekcyjna jest bardzo użyteczna przy uruchamianiu i odstawianiu skomplikowanych obiektów. Odciąża i upraszcza prace operatora co zmniejsza ilość błędów i pomyłek.


27. Zabezpieczenia elektryczne, elektromechaniczne i mechaniczne w windzie ( dźwigu osobowym ) chronią przed spadkiem kabiny windy w szybkie w razie uszkodzenia liny nośnej lub przewodu sterowniczego. Chronią przed otwarciem drzwi i wpadnięciem z korytarza osoby do szybu windy gdy na piętrze nie ma kabiny windy. Hamulce napędu puszczają dopiero gdy silnik jest zasilany i napęd prawidłowo działa.
Konstruktor Elish Otis już 1852 roku wynalazł automatyczny hamulec bezpieczeństwa dla windy co wzmogło zainteresowanie wysokimi budynkami z windami. Jeszcze się nie zdarzyło aby system hamulca Otisa nie zadziałał. Pierwszą windę elektryczną zrobił Siemens w 1880 roku.
Kwestie wygody i bezpieczeństwa wind osobowych są regulowane normami krajowymi i międzynarodowymi.
Bardzo trudne do rozwiązania w przyszłości są sprawy bezpieczeństwa wind w czasie pożarów wysokościowców - niezawodnego zasilania i sterowania oraz oddymiania i oświetlenia ewakuacyjnego. Szyb windy wprost idealnie służy do rozprzestrzeniania się ognia i dymu. W szybach pożary samoistnie powstają niezwykle rzadko. Windy wysokościowców są niestety słabym narzędziem ewakuacyjnym. Aby spowolnić pożar czujki dymu i ognia mogą uruchomić wentylatory wprowadzające małe nadciśnienie ( świeżym powietrzem z zewnątrz ) do szybu windy co zapobiegnie penetracji ognia do szybu. System sterowania może i powinien zapobiec zatrzymaniu windy na piętrze z pożarem. Kluczowa jest ognioodporność materiałów budowlanych i wykończeniowych a także odporność samej kabiny windy i drzwi do szybu.
Warto zauważyć że eksperymenty pożarowe z windami wysokościowców wymagają wysokiego budynku o budowie takiej lub zbliżonej jak konkretny wysokościowiec i są bardzo kosztowne.
W wysokich budynkach są osobno windy strefowe i dalekobieżne. Windy dalekobieżne osiągają prędkości do 10 m/sec. Optymalizacja przepustowości systemu wind wymaga użycia skomplikowanych algorytmów.
Windy szybkobieżne już w latach dwudziestych wyposażano w regulowane napędy DC - układ Ward-Leonarda.
W latach sześćdziesiątych pojawiły się szybkobieżne windy z napędem tyrystorowym. Obecnie podejmowane są próby z zastosowaniem silników asynchronicznych zasilanych regulowanymi inverterami.


28. Zabezpieczenie dźwigu przed uszkodzeniem i podniesieniem zbyt ciężkiego ładunku w położeniu startowym i przekroczeniem strefy bezpieczeństwa z danym ładunkiem poprzez zablokowanie niebezpiecznego kierunku ruchu. Sensorem wagi ( Load sensor ) jest zwykle mostek tensometryczny mierzący siłę przenoszoną liną roboczą. Operator musi cofnąć ruch i odłożyć zbyt ciężki ładunek. W rozbudowanym systemie można deklarować zasięg planowanego ruchu i w takim przypadku system zapobiegnie próbie podniesienia zbyt ciężkiego ładunku. Interface mostka tensometrycznego musi wykrywać niesprawność systemu pomiaru. W takim przypadku są dopuszczalne tylko ruchy zwężające dźwigu i odłożenie ładunku a podnoszenie zostaje zablokowane.
Do wykonania wszystkich planowanych zadań musi być użyty odpowiednio mocny dźwig - trzeba to wziąć pod uwagę na etapie planowania przedsięwzięcia. Dźwigi operujące we wspólnym obszarze mogą mieć system antykolizyjny.
Od lat sześćdziesiątych dynamicznie rozwija się morski transport kontenerowy. Dominują kontenery 20 i 40 stopowe czyli 1 lub 2 TEU ( Twenty foot Equivalent Unit). Towar w kontenerze może ważyć do 28 ton a całość do 40 ton. Przeładunek kontenerów jest bardzo szybki na tle dawniejszej manipulacji małymi towarami. Potężny nabrzeżowy suwnicowy dźwig kontenerowy na szynach ( dźwig waży circa 600 ton ) z automatycznym chwytakiem do kontenerów jest bardzo wydajny. Pobiera kontenery z wagonów kolejowych z linii przy nabrzeżu lub z podjeżdżających samochodów ciężarowych lub specjalnych pojazdów do odbierania kontenerów i układania ich na składowisku. System dźwigu ma sterowanie quasi czasooptymalne zapobiegające kołysaniem ładunku. System ma kamery i operator dokładnie obserwuje położenie chwytaka kontenera. Chwytak kontenera jest mechanicznie zabezpieczony przed zwolnieniem kontenera dopóki siła jaką przenosi nie jest zerowa to znaczy kontener nie jest odłożony. Pojazdy w kontenerami mogą być automatycznie kierowane i naprowadzane na właściwą pozycje. Planowanie składowania kontenerów musi uwzględniać porządek ich pobierania. Planowane są już kontenerowe porty zautomatyzowane. Tam liczba sensorów i zabezpieczeń będzie ogromna. Rozbudowany system aby był ekonomicznie uzasadniony musi tolerować różne uszkodzenia.
System transportu kontenerowego jest bardzo wygodny dla światowej gospodarki. Można bowiem zamówić kompleksowy transport door to door czyli kompletną 100% usługę. Kontener z towarem komercyjnym jest odbierany od producenta i dostarczany po drugiej stronie globu do hurtowni handlowej. Fabryka A może kontenerami ( ze swoimi opakowaniami ) przesyłać fabryce B części do produkcji. Od strony technicznej i logistycznej świat jest gotowy na wielki handel.
W kontenerze - mobilnej elektrowni może być zabudowany silny agregat prądotwórczy. Są też kontenery z agregatem chłodniczym do transportu wrażliwej żywności. Na statku kontenery muszą być włączone w sieć alarmową na wypadek awarii agregatu lub braku zasilania energią elektryczną co grozi zepsuciem kosztownej żywności.

29. Zabezpieczenie przed zgaśnięciem palnika w piecu oraz nieudanym zapłonem i wybuchem w piecu oparów paliwa, gazu ziemnego lub pyłu węglowego zapobiega przed uszkodzeniem pieca lub zmniejszaniem jego żywotności. Informacja o niedziałaniu pieca pozwala wyższej warstwie sterowania podjąć adekwatne czynności.
Skutki wybuchu są tym większe im większy jest piec - kocioł. O ile w domowym boilerze gazowym przy źle działającej "świeczce" i nieprawnym zabezpieczeniu słychać tylko "buum" to boiler ten nie ulega dewastacji.

30. Statek posiada zbiorniki balastowe aby bez transportowanego towaru płynął stabilnie. Podczas załadunku i rozładunku towarów, zwłaszcza jednostkowo bardzo ciężkich przedmiotów, trzeba napełnienie zbiorników starannie kontrolować - zabezpieczać stabilność statku i położenia statku

31. Raczkujący przemysł XIX cechowała duża wypadkowość. Dramatyzm wypadków dobrze pokazano w ekranizacji Ziemi Obiecanej Władysława Reymonta. Obecnie maszyny wyposażone są w elementarne zabezpieczenia. Po ręcznym podaniu materiału do prasy można ją uruchomić tylko jednocześnie naciskając przyciski oboma rękami. Automat tokarski uruchomi się dopiero po zamknięciu przesuwanych drzwi zabezpieczających. Do pił materiał podaje się popychaczami a pozycjonuje ogranicznikami. Stosowane są osłony niebezpiecznych maszyn. W powszechnym użytku są ubrania ochronne, ochronne buty, rękawice, okulary i kaski. Mimo tego wypadków jest bardzo dużo - upadki z wysokości, porażenia prądem elektrycznym, poparzenia... Na wsi dzieci giną lub są ciężko okaleczane w polu przez maszyny rolnicze a w tym kombajny zbożowe. W Polsce wypłacanych jest około 2 mln rent inwalidzkich ! Jest to na tle realiów zachodniej europy ilość tragicznie duża i rzutuje ona na dobrobyt narodu. Inwalidzi wojskowi są ofiarami wojny ale w Polsce ilość inwalidów cały czas rośnie od zakończenia wojny.
Przepisy Bezpieczeństwa i Higieny Pracy służą do marginalizacji zagrożenia pracownika w miejscu pracy lub chociaż do minimalizacji ryzyka do poziomu możliwego do zaakceptowania. Bezpieczeństwu pracy poświęcona jest seria konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy.
Nowością jest zabezpieczenie strefy pracy robota przemysłowego przed wtargnięciem ludzi. Obszar pracy robota jest mechanicznie zabezpieczony płotem. Sensory nadzorujące chronioną strefę zasięgu ramienia robota zatrzymują robota i alarmują o pojawieniu się człowieka w zabronionej strefie. Roboty o średnim i dużym maksymalnym obciążeniu ( zwłaszcza te o dużej szybkości działania ) są bardzo niebezpieczne dla człowieka, który może być przez pracującego robota ciężko zraniony lub zabity.

32. Systemy dostępu chronią przez niepowołanym wejściem do obiektu ( zamki, sensory antywłamaniowe i centralki monitoringu i alarmowe) czy nieautoryzowanym użyciem broni A lub samochodu. Ochrona hasłami komputerów i serwerów to niezbędne minimum. Zapisywanie na dysku komputera czy w pamięci nieulotnej historii dostępu pozwala w podejrzanych sytuacjach wdrożyć śledztwo i znaleźć szpiega czy współpracownika mafii.

33. Wynaleziony pod koniec XIX wieku inkubator dla niedorozwiniętego noworodka to urządzenie wytwarzające optymalne warunki dla podtrzymania jego procesów życiowych i wzrostu. Inkubator wytwarza kontrolowany mikroklimat o odpowiedniej temperaturze, wilgotności i składzie atmosfery. Dzięki inkubatorom mocno wzrosła przeżywalność wczesnych noworodków. Noworodek jest bezradny i bezbronny wobec zagrożeń. Toteż systemy ogrzewania, wentylacji, nawilżania uzupełnione są o alarmy i blokady. Bardzo niebezpieczne jest przegrzanie ale także podanie zbyt dużej ilości tlenu uszkodzi wzrok przyszłego dziecka.

34. Sensory metanu w głębinowych kopalniach węgla kamiennego alarmują o jego niebezpiecznym poziomie i groźbie wybuchu. Metan wybucha tylko przy jego koncentracji w powietrzu w przedziale 5,0 — 15%. Tworzy także atmosferę niezdatną do oddychania. Przy powiększającym się niebezpiecznie jego stężeniu konieczna jest bardziej wydajna wentylacja i przerwa w eksploatacji złoża dla przywrócenia bezpieczeństwa. Metan występuje w złożu węgla kamiennego w porach, uskokach i szczelinach a także w postaci związanej z węglem. W kopalni głębinowej przy wydobyciu tony węgla ulatnia się 0.3-10 metrów sześciennych metanu. Mówi się o złożach metanowych. Im głębsze złoże tym generalnie więcej jest w nim metanu.
Wybuch pyłu węglowego i zapalenie metanu dały pożar w kopalni „Courriere” we Francji w 1906 roku. Życie straciło w nim 1235 ofiar. Zawał a po nim wybuch metanu i pyłu węglowego w kopalni „Coalbrook” w RPA w 1960 roku zabił 437 osoby.
Koszty katastrof górniczych są ogromne. Krajowe normy górnicze regulują sprawę monitoringu i alarmu. W zagrożonych kopalniach stosuje się "metanomierze" w różnych konfiguracjach. Mogą one rejestrować zawartość metanu w powietrzu, alarmować o zagrożeniu i wyłączyć dopływ energii elektrycznej. Przenośnymi miernikami stężenia metanu pomiarów dokonują metaniarze.
W USA, Australii oraz Rosji w ZSRR węgiel wydobywa się odkrywkowo. Koszt wydobycia głębinowego jest wielokrotnie większy niż odkrywkowego. Odkrywkowy węgiel kamienny przetransportowany statkami przez ocean do Europy jest tańszy niż wydobywany w Europie. W Europie porzucane jest głębinowe wydobywanie węgla. Nasz tani eksport bardzo drogo wydobywanego głębinowego węgla niszczy całą gospodarkę Polski.

35. Hamulce pneumatyczne z założenia są bezpieczne jako że bez odpowiedniego ciśnienia w instalacji hamulce są zablokowane i pojazd nie ruszy a poruszający się zahamuje po rozszczelnieniu się instalacji.
George Westinghouse w 1868 roku wynalazł zespolony pneumatyczny hamulec kolejowy a w 1872 roku go ulepszył. Westinghouse podróżując koleją stwierdził małą skuteczność hamowania pociągów przez hamulcowych w poszczególnych wagonach.
Propozycje hamowania pociągu powietrzem uznano za mrzonkę. Wynalazca pozyskał kapitał i prezesa spółki kolejowej do realizacji pomysłu. Próba hamulców wypadła znakomicie. Wynalazca opatentował hamulec powietrzny i stworzył firmę Westinghouse Air Brake Company do jego produkcji.
Mimo iż Westinghouse nie skończył szkół i był samoukiem to był bardzo płodnym wynalazcą i niezwykle ważnym przedsiębiorcą. Uzyskał ponad 400 patentów !
Westinghouse Electric Company był i jest jedną z największych i najważniejszych firm świata.
Genialny odkrywca Thomas Alva Edison założył największy koncern świata General Electric.
Henry Ford stworzył gigantyczny koncern Ford Motor Company.
Jeden z pionierów lotnictwa, konstruktor lotniczy i pilot William Boeing założył koncern Boeing.
Hewlett i Packard założyli koncern HP. I tak dalej.
Koncerny stanowią kręgosłup gospodarki. To one prowadzą prace badawczo - rozwojowe i modernizują całą gospodarkę. A gdzie są kapitanowie przemysłu w naszej gospodarce nakazowo- rozdzielczej. Jak ma się ona rozwijać bez nich ?

36. Zamykane drzwi autobusu ( siłownikiem lub ręcznym układem prostowodowym ), tramwaju i pociągu zabezpieczają podróżnych przed wypadnięciem z pojazdu. Kierowca musi przed zamknięciem drzwi upewnić się że wszyscy pasażerowie wysiedli i wsiedli. W krajach III Świata stłoczeni podróżni obwieszeni są przy wejściach, których nie można zamknąć . Podróżują też na dachach pociągów i zdarzają się śmiertelne w skutku dotknięcia trakcji elektrycznej.

37. Zabezpieczenie skóry przed nadmiarem słonecznego promieniowania ultrafioletowego UV kremem do opalania połowicznie chroni przed chorobami skóry. Opalać należy się z umiarem biorąc pod uwagę wszelkie przeciwwskazania. Opalanie się przyspiesza procesy starzenia skóry i organizmu.
Promieniowanie słoneczne zwalcza grzyby i drożdże. Rozsądna dawka opalania przynosi ulgę w bólach reumatycznych oraz bólach mięśni i stawów. Pomaga w leczeniu gruźlicy. Przyśpiesza gojenia ran i gojenie wykwitów.

38. Zabezpieczenie oczu okularami przed odbijającym się od śniegu promieniowaniem słonecznym chroni przed ślepotą śnieżna czyli zapaleniem spojówek i nabłonka rogówki skutkiem za dużej dawki promieniowania ultrafioletowego UV. Ludy północy osłony oczu stosują od zawsze.

39. Zabezpieczenia przeciwpowodziowe wraz z radarami pogodowymi i systemem prognozowania pogody minimalizują chwilowe skutki gwałtownych zdarzeń pogodowych. Jednak podstawą działania są systematyczne prace infrastrukturalne w dużej skali i sensowne ulokowanie miast i wsi na terenach w miarę bezpiecznych powodziowo.

40. Odpowiednie ściany, ekrany i specjalny fartuch zabezpieczają radiologa przed promieniowaniem rentgenowskim X przy prześwietlaniu pacjentów.

41. Rękawice zabezpieczają pacjenta przed infekcją bakteriami szpitalnymi i bakteriami chirurga a chirurga zabezpieczają przez infekcją od pacjenta.
Infekcje szpitalne prowokują znaczne koszty gospodarczo - społeczne i trzeba podjąć wiele zabezpieczeń aby infekcje i koszty te minimalizować.
42. Filtry wyłapujące pył że spalin elektrowni węglowej dbają o stan środowiska naturalnego i nasze zdrowie. Koszty zdrowotne i środowiskowe działania elektrowni węglowych są potężne, wprost przekraczające granice wyobraźni. W interesie każdego Ziemianina jest przyszłe porzucenie energetyki węglowej na rzecz nowej energetyki zanim środowisko naturalne zostanie bezpowrotnie zdegradowane i nieodwracalnie zniszczone.

43. Oczyszczalnie ścieków dbają o nasze zdrowie. Instalacje wodociągowe z dobrej jakości wodą oraz instalacje ściekowe w XIX wieku spowodowały skokową poprawę zdrowotności i średniej długości życia mieszkańców krajów cywilizowanych. Kolejnym etapem na tej drodze jest zapobieżenie dostawania się do zbiorników wodnych wszelkich zanieczyszczeń przemysłowych i komunalnych.

44. Przewidywanie trzęsień Ziemi pozwala uprzedzić mieszkańców zagrożonego rejonu i zorganizować ich ewakuacje aby zmniejszyć ilość ofiar kataklizmu. Jednak podstawą jest stawianie wytrzymałych budynków i unikanie rejonów silnie sejsmicznych.

45. Gdy obiekt jest trudny do regulacji ale dostępne jest wyjście pomocnicze o lepszej dynamice często udaje się uzyskać zdecydowane polepszenie jakości regulacji w układzie kaskadowym a zwłaszcza stłumienie zakłóceń. Mankamentem układu kaskadowego jest użycie dodatkowego sensora i dwóch regulatorów. Przy realizacji programowej regulatorów PI / PID druga wada ma marginalne znaczenie.
Dwa regulatory w kaskadzie mają tylko jedno fizyczne wyjście do obiektu a kosztem są dwa analogowe wejścia do sensorów i sensory.
Niech będzie precyzyjny regulator temperatury elektrycznego pieca technologicznego. Grzejnik pieca zasilany jest z tyrystorowego / triakowego sterownika fazowego. Zakłóceniami są zmiana sieciowego napięcia zasilania i niestabilność regulatora fazowego. Dodatkowo z racji charakterystyki sterowania fazowego system jest nieliniowy.
System kaskadowy składa się z pierwszego regulatora PI lub PID, którego pierwszym sensorem jest termopara lub sensor RTD PT100. Ten regulator podaje wartość zadaną drugiemu regulatorowi mocy I, do którego jest doprowadzone drugim sensorem ( przekładnikiem napięciowym czyli transformatorkiem ) napięcie na grzałce. Drugi regulator podaje sygnał sterownikowi fazowemu
W sytuacji gdy ulegnie uszkodzeniu drugi sensor zmienimy konfiguracje i pierwszy regulator podaje od razu sygnał sterownikowi fazowemu. Eliminacja zakłóceń jest gorsza ale system w ogóle działa i proces produkcyjny może być dalej prowadzony.
W sytuacji gdy ulegnie uszkodzeniu pierwszy sensor temperatury ( wydaje się że sytuacja jest beznadziejna ) podajemy wartość zadaną drugiemu regulatorowi lub od razu ( gorsze rozwiązanie ale możliwe przy uszkodzeniu i drugiego sensora ) sterownikowi fazowemu. Jaką należy podać wartość zadaną sterownikowi w konfiguracji Open Loop ? Taką jaka jest normalnie dla wymaganej temperatury pieca. Znajdziemy ją przeglądając zapisane dane w systemie SCADA jeśli były rejestrowane.

Zastosowań regulacji kaskadowej jest mnóstwo. Jest przykładowo ( zostając przy grzaniu ) z powodzeniem stosowana do pieców gazowych czy do nagrzewnic powietrza gdzie czynnikiem grzewczym jest para wodna lub gorąca woda.

46. Analogowa rezerwa bezpieczeństwa do systemu DDC.
W systemie DDC ( Direct Digital Control ) minikomputer ma wielokanałowe wejście dla sensorów procesu i wielokanałowe binarne lub analogowe wyjścia dla przestawiania aktuatorów procesu. Systemy quasi - DDC pracują od połowy lat sześćdziesiątych. Popularny był minikomputer ProzessRechner 300 firmy Siemens wykonany na logicznych układach scalonych TTL.
Program realizuje m.in funkcje wielokanałowego regulatora PI - PID. Podstawową wadą systemu DDC jest całkowite unieruchomienie systemu regulacji i sterowania procesem w przypadku awarii minikomputera. Toteż w czystej postaci systemy DDC nie są stosowane.
Znanych jest kilka rozwiązań. Minikomputer nastawia zadajniki - stacyjki w regulatorach PI-PID. Komputer pełni rolę optymalizatora i koordynatora. Dopóki działa minikomputer dając sygnały - sygnatury swojej aktywności odbywa się regulacja DDC a gdy minikomputer upadnie aktywują się regulatory analogowe. Systemy DDC są zastępowane sterownikami PLC i regulatorami programowymi. System SCADA na komputerze służy do wizualizacji stanu procesu, alarmowania centralnego operatora, zmieniania parametrów w PLC i rejestrowania stanu procesu.

47. MAD - Mutual Assured Destruction czyli Obustronne Gwarantowane Zniszczenie to mechanizm i doktryna zapobiegające wybuchowi wojny termojądrowej. Ogromna moc zniszczenie broni termojądrowej stwarza pokusę dokonania podstępnego ataku na uzbrojonego w broń termojądrową wroga. Nuklearny wyścig zbrojeń doprowadził do stworzenia absurdalnie wielkiej ilości głowic, zdolnej do wielokrotnego zniszczenia całej Ziemi.
Szczęśliwie funkcjonują system z różnymi zabezpieczeniami ograniczający stan napięć w stosunkach mocarstw i ryzyka wybuchu ( także nieintencjonalnego, przypadkowego ) wojny termojądrowej:
- Bezpośrednie telefoniczne połączenia szefów mocarstw nuklearnych pozwalają uniknąć wojny nawet gdyby komuś udało się odpalić ukradzioną broń
- Siatki szpiegowskie dają stronom wgląd w tajną politykę zwłaszcza z zamiarem agresji
- Satelity obserwacyjne i radary kosmiczne widzą startujące rakiety
- Samoloty z radarami pozahoryzontalnymi systemu wczesnego ostrzegania, Early Warning Systems
- Systemy śledzenia okrętów podwodnych z bronią jądrową na pokładzie.
Mocarstwa mogą być pewne że ich atak zostanie wcześnie zauważony i że dokonane zostanie masywne mordercze kontruderzenie w żadnym razie niemożliwe do osłabienia systemem obrony przeciwrakietowej.
MAD jest implementacją znanej z teorii gier równowagi Nasha. Dwie skonfliktowane strony dążą jednak do uniknięcia najgorszego możliwego wyniku czyli zagłady życia Ziemi.
Doktryna MAD w żadnym razie nie powstrzymuje mocarstw w konwencjonalnych peryferyjnych konfliktach prowadzonych trzecimi rękami, choć wszyscy wiedzą że chodzi o konflikt interesów mocarstw.
Chiński generał Sun Tzu już ponad 2500 lat temu w "Sztuce wojny" twierdził, że bez prawidłowego rozpoznania natury konfliktu nie sposób jest wygrać wypowiedzianej mu wojny. Propaganda, podstępy i fortele są wojennym abecadłem.
W przekonaniu autora wyścig zbrojeń nakręcany przez USA ma odciągnąć na bezużyteczne zbrojenia środki z nie tak przecież wielkiej gospodarki ZSRR i obniżyć tempo wzrostu gospodarczego a w końcu spowodować długotrwałą stagnację i ciężki kryzys gospodarczy prowadzące do gwałtownego osłabienia przeciwnika.

48. Zabezpieczenie rządów demokracji. Większość rządów na świecie twierdzi ( co nie jest prawdą ) że ma demokratyczną legitymacje od społeczeństwa do sprawowania władzy. Utrzymywane są bezpieki infiltrujące podejrzane środowiska i siły porządkowe a stanowione prawo ma karać zamachowców i osoby siejące zamęt i naruszające porządek publiczny. W dyktaturach tajne bezpieki są dziką, terrorystyczną, zbrodniczą policją polityczną. Wojsko w państwach demokratycznych służy do obrony przed zewnętrznym agresorem. W dyktaturach jest elementem systemu terroru i represji.
49. Przymusowe leczenie gruźlicy i chorób wenerycznych zapobiega epidemii tych chorób a także zwiększa ludności szanse na przeżycie konfliktu wojennego z jego brakami żywności i tragiczną sytuacją socjalno - bytową.
Jeden nie leczony "prątkujący" chory na gruźlice, zakaża w ciągu roku średnio od 10 do 20 osób. Wyemitowane przez niego w czasie kaszlu, kichania i odkrztuszania, kropelki z prątkami dostają się do płuc osób zakażanych i tam prątki się zagnieżdżają. Ale ogromna większość zakażonych osób nie choruje. Choruje tylko 1-5% zakażonych osób. Chorują osoby o osłabionym układzie odpornościowym. Uśpione prątki zaczynają się namnażać i rozpoczyna się straszna choroba. Gruźlica towarzyszy nędzy i wojnom. Długotrwała wojna przyniosłaby teraz Polsce zagładę biologiczną. W Europie narodem najmniej zakażonym gruźlicą są Holendrzy. Polacy są okropnie osłabieni biologicznie przez II Wojnę i zakażonych gruźlicą jest około 70% Polaków. Dopiero kolejne generacje Polaków nie będą zakażone.
Nie leczone choroby weneryczne ( poza AIDS ) nie kończą się szybką śmiercią ale inwalidztwem. Są więc dla społeczeństwa ogromnie kosztowne. W całym cywilizowanym świecie karane jest sutenerstwo ale prostytutki są bezkarne. Toteż w cywilizowanych krajach prostytutki poddane są dyskretnej kontroli Policji i przymusowym okresowym badaniom lekarskim. W razie wykrycia choroby wenerycznej leczenie jest obowiązkowe a w razie odmowy używany jest przymus.
W krajach które opanowały choroby weneryczne można beztrosko uprawiać "przypadkowy seks" ( szansa zakażenia się przy jednym stosunku płciowym jest znacznie mniejsza od 1:1000 ) ale w krajach zakażonych jest to bardzo ryzykowne.
Nędza i wojna sprzyjają prostytucji i epidemii chorób wenerycznych.


50. Zabezpieczenie prawidłowego działania mechanizmów kapitalistycznej gospodarki rynkowej wymaga zwalczania wielkich monopoli poza monopolami naturalnymi i wymaga ostrego karania korupcji. Duże - wielkie firmy są bardzo pożądane w gospodarce. Faktycznie tylko koncerny prowadzą ambitne prace badawczo - rozwojowe i technologicznie pchają gospodarkę do przodu. Nowoczesna gospodarka bez koncernów nie istnieje. Tylko koncerny są na tyle silne kapitałowo i stabilne że mogą podejmować ambitne wyzwania. Ale monopolizacja gospodarki na dłuższą metę zabija rozwój gospodarczy i technologiczny. Rozleniwia, deprawuje i korumpuje monopolistów. Monopoliści zaczynają żyłować klientów i upatrywać oraz czerpać nienależne korzyści w korupcyjnych kontaktach z władzami. Mimo iż monopolistyczny giga koncern AT&T ( właściciel Bell Laboratories i udziałowiec koncernu Western Electric ) był liderem technologicznym a BL wychował licznych noblistów to po podziale AT&T przez sąd antymonopolowy w 1982 roku w USA pojawiło się dużo firm telekomunikacyjnych i nastąpiła eksplozja użycia światłowodów. Potężny koncern został zmuszony do sprzedaży aż 22 wydzielonych firm. Przed rozbiciem AT&T był największym koncernem świata. Miał majątek większy niż razem wzięte General Motors, Exxon i Mobil Oil. Zatrudniał ponad milion pracowników. Pojawiły się konkurencyjne oferty dla klientów a ceny usług telekomunikacyjnych spadły średnio o 30%.
Wydaje się że monopole naturalne powinny być firmami państwowymi. Dzielenie monopoli naturalnych sztucznie podnosi koszta i stwarza niepotrzebne problemy. Z drugiej strony firmy państwowe bywają nieefektywne. Wszelka infrastruktura to naturalne monopole. Ale jak się okazało w przypadku podziału AT&T sieć telekomunikacyjna nie musi być monopolem naturalnym. Rozwiązaniem jest dobry nadzór nad państwowymi firmami monopolistycznymi. Suma. Sumarum. Tylko gospodarka nieskorumpowanego systemowo państwa może się rozwijać.
Wedle analizy autora centralnie planowana gospodarka nakazowo - rozdzielcza jest tym mniej efektywna im jest bardziej skomplikowana. A świat idzie do przodu i się komplikuje. Wydaje się to tłumaczyć obecne problemy gospodarcze krajów RWPG. Gospodarka taka z założenia nie funkcjonuje bez rozpowszechnionej korupcji. ZSRR ustami premiera Ryżkowa w 1984 roku wyraził głębokie niezadowolenie z funkcjonowania RWPG czyli całego bloku wschodniego. Zmiany ustrojowe więc z pewnością nastąpią.
Oparta o nagi przymus i przemoc gospodarka socjalizmu realnego mogła być i prawdopodobnie była całkiem skuteczna w pokonaniu powojennego chaosu. "Kapitalizmy" jako ustroje są różne. Sprawnie funkcjonują kapitalizm skandynawski, niemiecki i amerykański. Kapitalizmy trzecioświatowe przynoszą narodom nędze i upodlenie.
Hipotetyczne,optymistyczne założenie że w powojennej Polsce zacząłby nagle funkcjonować nowoczesny kapitalizm jest nieuprawnione. Gdyby reaktywowano przedwojenny ustrój to w Centrum Warszawy i dużych miast nadal leżałyby gruzy nieodbudowanych miast. USA swoim podopiecznym z Europy Zachodniej bez dyskusji narzuciły funkcjonalny kapitalizm w sytuacji możliwego potężnego konfliktu z ZSRR. Założenie że bez tego konfliktu USA narzuciłyby Polsce nowoczesny, dobry kapitalizm jest naiwne.
51. "Głosowanie" sensorów / regulatorów / sterowników PLC w redundantnym systemie regulacji automatycznej zabezpiecza przed skutkami ich uszkodzenia. Funkcjonująca demokracja głosujących wyborców zabezpiecza przed wynaturzeniami dyktatur. Wyborcy muszą mieć możliwość rozliczenia wybranych władz z rezultatów ich działania. Dorośli do wyborów wyborcy nie mogą być okłamywani i manipulowani emocjami. Inaczej demokracja jest tylko pozorna. Odbywają się rytualne nic nie znaczące wybory.
Nie da się jednak ukryć że socjalistyczny przywódca Adolf Hitler został przez Niemców demokratycznie wybrany a późniejszy wódz ( Ein Volk, Ein Reich, Ein Fuhrer ) był przez naród uwielbiany dopóki III Rzesza odnosiła sukcesy militarne i okrutnie rabowała podbite narody.

52. Zabezpieczenie samolotu przed zamachem bombowym i innymi zamachami. Samolot nie może odlecieć jeśli na jego pokładzie nie ma właściciela bagażu. Wykluczony zostaje z akcji terrorystycznej zamachowiec nie - samobójca. Z kolei badanie wraku samolotu po samobójczym zamachu bombowym pozwala ustalić zamachowca i jego przynależność do grupy terrorystycznej i rozbić tą grupę. Zamykane drzwi do kokpitu zabezpieczają pilotów przed zamachem na nich że strony pasażerów - terrorystów. Jednak na dłuższych trasach piloci muszą wyjść z kokpitu choćby do WC a personel dostarcza im napoje i posiłki. Wtedy zamkiem dysponuje tylko pilot w kokpicie. Jeśli dozna on zawału serca czy udaru mózgu wszyscy są skazani na śmierć. Także pilot samobójca zabije pasażerów. Wyjściem są możliwe do sforsowania siłą drzwi w ciągu minuty i uzbrojona załoga. Nikt szybko nie wtargnie do kokpitu a przygotowana załoga zastrzeli napastnika - napastników. Należy więc dyskretnie zbierać informacje o pilotach potencjalnych samobójca. Jeśli pilot rozwodzi się w dramatycznych okolicznościach lub policja każe go za prowadzenie samochodu po alkoholu powinien latać tylko samolotami z co najmniej trójosobową załogą. W krajach dalekiej północy jest dużo samobójstw z depresji. Trzeba unikać rekrutowania pilotów z tych rejonów. Nie ma dobrego, szczelnego w 100% rozwiązania. Ale im system jest lepszy i zdolny skorygować błędy ( czyli Fault tolerant ) tym statystycznie jest bezpieczniejszy

53. Konserwowanie żywności umożliwia życie na wielu obszarach Ziemi i zabezpiecza przed zatruciami pokarmowymi. Rolnictwo ciągle dostarcza żywności przez cały rok tylko w strefie zwrotnikowej i podzwrotnikowej. Przechowywanie i konserwowanie żywności pozwala człowiekowi żyć na całej planecie. Konieczne jest w przetwórstwie żywności zachowanie higieny aby konserwantów używać w jak najmniejszych ilościach bowiem nie są one obojętne dla zdrowia człowieka.
Poważnym problemem w wyprawach oceanicznych było wyżywienie załogi. Marynarze ciężko chorowali i umierali. Dopiero Holendrzy a za nimi Brytyjczycy opracowali metody konserwowania żywności tak że załogi statków morskich i oceanicznych były w dobrym zdrowiu a nierównoprawny handel z koloniami ( także polskim niewolniczym zbożem ) był doskonałym interesem. Odkryte i zastosowane metody konserwowania żywności były niemniej ważne od techniki budowy statków i broni a może i ważniejsze.
W przemyśle spożywczym ważne jest zachowanie higieny. Okresowo wykonuje się sterylizacje instalacji procesowej. Musi być ona pozbawiona wszelkich stref martwych. Pracownicy w miarę potrzeby winni mieć czepki i maski na twarz a także odpowiednie obuwie i fartuchy. Dla powstrzymania rozwoju mikroflory stosuje się lampy UV które jednak mogą być włączone tylko pod nieobecność ludzi ponieważ uszkadzają wzrok.

54. Fotoradary rejestrujące zabronione przekroczenie prędkości przez pojazdy oraz wjazd na skrzyżowanie na czerwonym świetle dyscyplinują kierowców następczo zmniejszając ilość ciężkich wypadków. Dla akceptacji systemu ograniczenia prędkości na drodze muszą być sensowne.

55. Równoległe przetwarzanie transakcji na dwóch systemach komputerowych i porównanie wyników zabezpiecza przed błędami. Alternatywnie można na niemodyfikowanych danych wejściowych dwa razy przetworzyć transakcje na jednym komputerze porównując końcowe wyniki. Zasadą jednak powinno być używanie komputerów z przynajmniej kontrolą pamięci przez błędami.

56. Zabezpieczenie przed nadmiernymi stratami w spekulacji giełdowej i walutowej. Gracz wcześniej, bez emocji "na zimno", ustala najmniejszą akceptowalną cenę posiadanego aktywu . Gdy cena spada poniżej Stop_loss gracz lub program komputerowy wyprzedaje aktywa. Jednak takie stadne zachowanie zachowanie spekulantów doprowadza giełdę do destabilizacji i paniki.

57. Zabezpieczenie przed inflacją. Rządy drukując pieniądze bez opamiętania wszczynają inflacje która może mechanizmem oczekiwań inflacyjnych przejść w hiperinflacje. W gospodarkach państw I Świata rząd pieniądze na swoje wydatki pożycza emitując obligacje kupowane przez firmy, obywateli i podmioty zagraniczne. System nie jest idealny ale sprawdzony w świecie i działa. Pieniądz powstaje jako dług rządu. Ten dług cały czas rośnie a przynajmniej powinien. Nie może się skurczyć bo w gospodarce zacznie brakować pieniądza. Zagraniczny dług może być bardzo niebezpieczny o czym przekonuje się zadłużona zagranicznie w poprzedniej dekadzie Polska. W praktyce rząd ( a dokładniej Bank Centralny ) powinien jednak dla optymalnego wzrostu gospodarczego i ograniczenia zadłużenia pewną, niewielką część pieniędzy dodrukować. W przybliżeniu względem już istniejącego pieniądza trzeba „dodrukować” ilość - wzrost gospodarczy + inflacja. Zatem bezpiecznie dodrukować można ( i trzeba ) niewiele pieniędzy. Stabilny dodruk pieniądza jest możliwy tylko jeśli inflacja nie przekracza 2-5% rocznie.
W systemach demokratycznych rządy chcąc uzyskać głosy wyborców forsują duże wydatki z budżetu co nie sprzyja zdrowemu długoterminowemu wzrostowi gospodarczemu ani małej inflacji.
W depresji gdy gospodarka i strumień pieniądza się kurczą następuje deflacja i utrata płynności płatniczej. Rząd może na przykład płacąc bezrobotnym zaangażowanym w publiczne inwestycje zatrzymać spiralę depresji – deflacji. Jest wiele sposobów ratunkowego wstrzyknięcia płynności i środków do systemu gospodarczego. Pozytywem każdego kryzysu gospodarczego jest „zabicie” złych, beznadziejnych, przestarzałych firm. Ich aktywa powinny szybko przejąć zdrowe firmy. Rząd za ostro interweniując może ten pozytyw zmarnować.
Jeszcze bardziej niebezpieczna niż inflacja jest deflacja która zawsze (!) zmniejsza popyt i połączona jest ze spadkiem produkcji.
Po I Wojnie w gospodarce światowej reaktywowano Gold Standard. Państwa zobowiązały się wymieniać swoje waluty na złoto według sztywnego kursu. Wielki Kryzys rozpoczęty w 1929 roku pokazał że bez porzucenia system Gold Standard nie da się pokonać kryzysu. Mimo iż funt brytyjski był światową walutą rozliczeń Wielka Brytania w 1931 roku zawiesiła wymienialność funta na złoto i tolerowała dewaluację funta o około 30 %. Kraje które zrobiły to samo co Brytyjczycy dobrze na tym wyszły. Po kryzysie ta grupa krajów w 1936 roku średnio urosła w stosunku do 1929 roku o 27%.
W 1933 roku prezydent USA Franklin Delano Roosevelt wydał Executive Order czyli dekret de facto konfiskujący prywatne złoto pod groźbą więzienia i wysokich grzywien. Dekret nie dotyczył biżuterii. USA zniosły wymienialność dolara na złoto i zdewaluowały dolara o 40 %.
Z inspiracji Francji kilka krajów europejskich stworzyło w 1933 roku samobójczy „złoty blok” trzymający się standardu złota. Kraje te dosłownie pogrążały się w kryzysie. Zabójcza polityka narzucona była przez Józefa Piłsudskiego pragnącego utrzymywania bliskich stosunków z Francją. W 1936 roku produkcja w nich była niższa o 14% niż przed kryzysem. Kraje te straciły wobec tych które porzuciły złoto ponad 40% produkcji. Polska zaś porównawczo straciła aż 55% produkcji ! Polski rząd szkodząc Polsce był w istocie agentem interesów zachodniego kapitału ! Zniszczona i osłabiona militarnie przez Wielki Kryzys Polska uderzona w 1939 roku przez III Rzesze rozpadła się jak domek z kart. Międzywojenna Polska doprowadziła do regresu cywilizacyjnego ! Polska była nominalnie politycznym państwem narodowym Polaków ale w istocie groźnym antynarodowym wrogiem interesów Polaków.
Szalonym błędem polskiego rządu było godzenie się na dyktat obcego kapitału i banków oraz drenowanie Polaków na rzecz obcego kapitału. To uniemożliwiło rozwój gospodarczy kraju i wzrost polskiego kapitału. Było wiele okazji do porzucenia standardu złota i przeprowadzenia dewaluacji złotego.
W Niemczech wariacka polityka trzymania się standardu złota, deflacji i spadku produkcji doprowadziła do sytuacji gdy jedna trzecia siły roboczej była bez pracy. Demokratycznie wybrany Adolf Hitler był wybawicielem Niemców z rąk szaleńców ! W Niemczech polityka gospodarcza momentalnie zaczęła służyć społeczeństwu i państwu.

N.B. Empirycznie biorąc pieniądz powinien być tak silny jak gospodarka. Polska gospodarka jest słaba ale nie aż tak słaba by miesięczne wynagrodzenia wynosiły 20 dolarów.

58. Zabezpieczenia "jednostki" poprzez rozkład ryzyka kosztownego zdarzenia na wiele podmiotów. Uszkodzenie drogiego samochodu w wypadku komunikacyjnym poważnie materialnie obciążą osobę fizyczną lub małą firmę. Stąd obowiązkowe ubezpieczenia Odpowiedzialności Cywilnej sprawcy wypadku i dobrowolne ubezpieczenie Auto Casco. ZUS z zebranych składek ubezpieczeniowych wypłaca zaś ofiarom wypadków renty chorobowe i inwalidzkie. Rolnicy mogą ubezpieczyć się przed klęskami żywiołowymi. Można ubezpieczyć mieszkanie przed pożarem, zalaniem skutkiem uszkodzenia instalacji wodociągowej i powodzią. Funkcjonowanie systemu ubezpieczeń jest niedoskonałe zarówno w Polsce jak i na zachodzie. Oszuści wyłudzają nienależne im odszkodowania. Firmy ubezpieczeniowe bezzasadnie zawyżają składki i nie chcą wypłacać należnych odszkodowań. Pozornie prosta idea podziału ryzyka jest trudna do dobrej implementacji .
Żaden komercyjny ubezpieczyciel w świecie nie ubezpiecza elektrowni atomowych od skutków wypadków. Na jakiej więc zasadzie elektrownie te funkcjonują ? Wedle specjalnego ustawodawstwa elektrownie jądrowe "ubezpieczają" rządy państw. Z jednej strony ubezpieczyciele musieliby absurdalnie wysoko skalkulować składkę ubezpieczeniową a z drugiej strony żaden ubezpieczyciel nie ma dość kapitału aby pokryć zaistniałą szkodę. Koszty katastrofy w Czarnobylu są ogromne ale propaganda zachodnia w ramach II Zimnej Wojny trochę przesadza co może mieć nieoczekiwane negatywne skutki. Wystraszone i zaniepokojone społeczeństwa zaczną się generalnie buntować przeciwko energetyce atomowej. Póki co ofiar śmiertelnych nie jest dużo. Większe są szkody materialne - z użytku wyłączony jest trwale spory obszar kraju a miasto Prypeć zostało porzucone. Potencjalnie bardzo niebezpieczny reaktor grafitowy - kanałowy typu RMBK używany w Czarnobylu nie uzyskałby nigdzie w świecie, poza ZSRR, pozwolenia na budowę i na użytkowanie.
Ubezpieczenia nie zastępują właściwości "Fault tolerant" urządzeń i systemów.

59. Pistolety i karabiny mają mechaniczny przełącznik zapobiegający przypadkowemu użyciu broni. Gdy zagrożenie jest małe broń nie powinna być w ogóle przeładowana co jest warunkiem koniecznym do oddania strzału. Bez przeładowania oddanie strzału jest niemożliwe i broń nie stwarza zagrożenia. Za przeładowanie broni bez rozkazu żołnierzowi czy funkcjonariuszowi zwartej formacji porządkowej grozi sąd. Rygorystyczne przepisy dotyczące obejścia się z bronią zakazują skierowania lufy w stronę drugiej osoby. Jeśli broń jest przeładowana należy ją umiejętnie i bezpiecznie rozładować, zwłaszcza przy zacięciach.
Szwajcarscy żołnierze masowo trzymają pod kluczem broń w domu. Wypadki utraty broni są tam bardzo rzadkie. Policja w stosunku do bandytów uzbrojonych w wojskową broń maszyną na całym świecie jest niezwykle bezwzględna. Energia pocisku karabinu jest 5-10 większa niż pocisku z pistoletu. Broń policyjna, czy w USA obywatelska, służy do obezwładnienia niebezpiecznego napastnika. Jeśli zostanie mu udzielona szybka pomoc medyczna szanse zgonu przy jednym postrzale nie są duże. Broń wojskowa służy do zabijania wroga.

60. W energetycznych systemach przesyłowych wysokiego napięcia stałego HVDC (mogą być one także używane do łączenia asynchronicznie pracujących systemów elektroenergetycznych różnych krajów czy obszarów ) w prostownikach - inverterach ( rola prostownik / inverter zależy od kąta wysterowania ) używa się w każdej gałęzi po kilkadziesiąt szeregowo połączonych tyrystorów wielkiej mocy na duże napięcia. W wypadku przebicia jednego z tyrystorów pozostałe tyrystory w gałęzi są tylko mocniej obciążone napięciowo co uwzględnia się w projekcie. Z uwagi na ogromne napięcie na tyrystorach impulsy wyzwalające podaje się z reguły światłowodami ( do sterującego fototyrystora ), które są wykonane z dielektryka. Na wypadek uszkodzenia układu wyzwalania tyrystora między jego anodę a bramkę jest włączona odpowiednio wysokonapięciowa dioda Zenera mocy do wyzwolenia bramki. Po normalnym załączeniu pozostałych szeregowo połączonych tyrystorów na tyrystorze z uszkodzonym układem wyzwalającym pojawi się zbyt duże napięcie anodowe, które poprzez diodę Zenera bezpiecznie bramką wyzwoli tyrystor. Alternatywnie tyrystor musi mieć właściwości lawinowe - Avalanche i sam się wyzwolić przy zbyt dużym napięciu blokowania.
Philips tyrystorom BT152 w obudowie TO220 o Irms=20A, podaje maksymalna szybkość narastania prądu anodowego 200A/us pod warunkiem użycia właściwego impulsu bramkowego – dużego i szybko narastającego. Tyrystory mogą też same się włączyć nadmiernym napięciem anodowym ( czyli mają zdolność lawinową Avalanche ) ale dopuszczalna szybkość narastania prądu anodowego wynosi wtedy tylko 15A/us.

61. W socjalistycznym gospodarczym systemie ( miękkiego finansowania i systemowego - stałego niedoboru towarów ) nakazowo - rozdzielczym w obiegu jest nadmiar drukowanego pieniądza generujący inflacje. Ustalane urzędowo ceny stają się fikcją a zaczyna rządzić czarny rynek z normalnymi cenami. We wspomnianym już względnie stabilnym pod względem inflacji systemie generacji pieniądza jako długu rządu ( inflacja zawsze zależy od stopnia wykorzystania zdolności produkcyjnych i siły roboczej czyli poziomu bezrobocia ) istnieje jednak ogromne niebezpieczeństwo kryzysu gospodarczego i deflacji. Następstwem Wielkiego Kryzysu była II Wojna Światowa i wielkie zmiany w systemie światowym. Jak działa mechanizm destabilizacji ? Banki depozyty zamieniają w potrzebne gospodarce kredyty długoterminowe. Jeśli w momencie spadku koniunktury i zaufania na rynku oraz powstania wielkiej paniki, klienci żądają zwrotu depozytów, których banki nie mają bowiem kapitały zaangażowane są w inwestycje przedsiębiorców, to na rynku zacznie w obiegu brakować pieniędzy. Z uwagi na potęgujące się załamanie koniunktury przedsiębiorcy porzucą bezcelowe inwestycje i zainwestowany kapitał jest bezpowrotnie zmarnowany. Co ma zrobić w takiej sytuacji rząd i bank centralny. Nadrukować i wstrzyknąć do obiegu ( miejsce wprowadzenia środków ma ogromne znaczenie ) pieniędzy na tyle aby ich ilość w obrocie nie zaczęła katastrofalnie spadać ! To nie żart. W stabilnej rynkowej gospodarce kapitalistycznej w razie kryzysu trzeba "nadrukować" ( w dużej wielko-hurtowej gospodarce dominuje obrót bezgotówkowy ) pieniędzy jak w gospodarce socjalistycznej aby zatrzymać ubytek pieniądza w obiegu a nadrukowany pieniądz tworząc środowisko inflacyjne zatrzyma deflacje i nakręcający się rozwój kryzysu. Czy nadrukowanie pieniądza ma skutki uboczne ? Oczywiście. Zadłużone firmy co prawda nie porzucą inwestycji ale kontynuowane są też bezsensowne inwestycje rozpoczęte podczas hossy. Czyli jednak część kapitału jest bezpowrotnie zmarnowana ale aby zapobiec niebezpiecznej deflacji ubytek jest skompensowany kreacją - inflacją.

62. Kask motocyklisty chroni go przed wypadkowymi urazami głowy. Skuteczność tej ochrony jest niestety niewielka przy groźnych kolizjach.
Historycznie wojskowy kask to stalowy hełm ozdobiony wzmacniającym grzebieniem i kitą. Miał on chronić żołnierzy przed ciosami wroga.

63. Kask przemysłowy chroni pracowników przed wypadkowymi urazami głowy. Wykonany jest z wytrzymałego plastiku. Ma wyściółkę oraz pasek mocujący pod brodę i może mieć osłonę twarzy. Używanie kasków jest w wielu branżach obowiązkowe - na przykład w budownictwie.

64. Każdy pracodawca ma generalny obowiązek ochrony życia i zdrowia swoich pracowników.
Hutnicy narażeni na poparzenie roztopionym metalem mają specjalny kompletny ubiór ochronny wykonany z niepalnego materiału odpornego na wysoką temperaturę. Sprawę ochrony dodatkowo komplikuje wysoka temperatura przy piecu metalurgicznym w miejscu pracy hutnika.
Tam gdzie występuje wysoka temperatura i czynniki agresywne pracownicy muszą używać m.in rękawic ochronnych. Tam gdzie występują toksyczne gazy konieczne jest stosowanie ochronnych masek przeciwgazowych. Przed hałasem pracowników chronią nauszniki. Przy pracy na wysokościach stosowane są dla pracowników linki ochronne. Drabinki na wysokie obiekty są obudowane i sekcjonowane na 3 metrowe odcinki co radykalnie zmniejsza skutki incydentów. Wchodzący może być dodatkowo asekurowany przed upadkiem z wysokości linką ochronną.
Przy remoncie fasady domu, przechodnie na ulicy są chronienie przez upadkiem na nich materiałów siatkami i daszkiem.

65. Odpowiedzialność dyscyplinarna i karna ma wymuszać - zabezpieczać uczciwość urzędników. Aparat biurokratyczny państwa i firm państwowych tworzą urzędnicy. Ustawy i wydane na ich podstawie rozporządzenia, oraz wydane bezprawnie zarządzenia nazywane prawem powielaczowym, tworzą algorytm pracy urzędników. Urzędnicy dla korzyści materialnych i osobistych łamią prawo. Komórki kontroli wewnętrznej powinny sprawnie wynajdywać przypadki łamania prawa a winni urzędnicy mają być karani dyscyplinarnie i karnie. Tak się jednak nie dzieje. W krajach bloku wschodniego korupcja jest powszechna co determinuje niską sprawność aparatu państwowego. Korupcja w Cesarstwie Rosyjskim była endemiczna. Korupcja de facto rządziła Rosją.
Obecnie nomenklatura komunistyczna masowo okrada państwo. A zatem doszło do sytuacji gdy ktoś kto ma pilnować policjanta sam jest złodziejem. Służby mundurowe są en masse korumpowane przydziałami mieszkań spółdzielczych poza jakąkolwiek kolejnością. Czy takie państwo długo pociągnie ? Jest to bardzo wątpliwe.
Okresowo w ramach prób naprawy państwa mówi się o odbiurokratyzowaniu państwa po czym reformatorzy że zdumieniem stwierdzają że biurokracja zamiast stopnieć to się rozrosła. Rzecz w tym że PRL nie ma dużej biurokracji na tle krajów zachodnich ! Leczenie stosowane po idiotycznej diagnozie może pacjentowi tylko zaszkodzić. W modelu gospodarczym PRL nie ma potrzeby na bardzo rozbudowany system regulacji i ogromną armię biurokratów bowiem procedury operacyjne są bardzo proste na tle zachodnich państw. System podatkowy jest ekstremalnie prosty. Ubezpieczenia społeczne są trywialnie proste.

66. Cały system społeczno - gospodarczy ma wymuszać na wszystkich obywatelach zachowania prospołeczne i karać korupcje, cwaniactwo i kombinatorstwo. Niestety obecna sytuacja jest chora a system jest na krawędzi destabilizacji i rozpadu.

67. Dawka promieniowania w diagnostycznym lub terapeutycznym aparacie RTG jest ustalana nastawianym czasomierzem i napięciem zasilania lampy rentgenowskiej. System winien mieć co najmniej podwójny czasomierz z priorytetem wyłączania zasilania lampy RTG. Może mieć sygnalizację dźwiękową nastawiania dużych ekspozycji pacjenta. W każdym razie nastawa musi być bardzo czytelna. Może mieć wskaźnik dawki wyemitowanego faktycznie promieniowania X.

68. Rzeźba terenu miasta decyduje o tym gdzie, ile i jakiej wydajności pompy muszą być użyte w przepompowniach ścieków sanitarnych. Ścieki z kanału wprowadza się do rurociągu biegnącego ( lekko pochylonego ) do komory przepompowni z pompami ścieków. Awaria pomp może doprowadzić nawet do zalania komory z pompami i zniszczenia napędzających silników elektrycznych. Toteż w systemie Unmanned ( słowo to znaczy sterowany całkowicie automatycznie lub bezzałogowy ) pracującym bez nadzoru człowieka pompy są sterowane przez inteligentny sterownik. Gdy któryś zespół pompy - silnika ulegnie uszkodzeniu załączany jest do pracy następny zespół. W razie braku energii elektrycznej zasuwy winny zamknąć wejścia do rurociągów i pomp. Przepompowania ścieków może mieć podwójne zasilanie lub awaryjny agregat Diesla. W komorze winien być użyty sensor wody podnoszący alarm gdy na podłodze jest woda i dający sygnał sterownikowi. Sterownik łączem szeregowym może być połączony z systemem z operatorem. W części lokalizacji przepompowni możliwy jest awaryjny zrzut nieoczyszczonych ścieków. Tam gdzie to jest niemożliwe trzeba na czas naprawy lub rekonfiguracji systemu wstrzymać dopływ wody wodociągowej i tym samym zmniejszyć ilości generowanych ścieków.
Kanalizacje sanitarne i burzowe winny być rozdzielone. Ścieki burzowe też są "brudne" ale bez porównania mniej niebezpieczne bakteriologicznie niż ścieki sanitarne.

69. Budowa systemów redundantnych jest trudna toteż czasem stosuje się półśrodki. Jumbo Jet Boeing 747 w produkowanej obecnie wersji 200 ma trzy wskaźniki sztucznych horyzontów ADI - Attitude Display Indicator. Jeden wskaźnik na pulpicie ma przed sobą kapitan a drugi wskaźnik ma drugi pilot. "Zapasowy" jest środkowy wskaźnik na pulpicie między pilotami. Wskaźniki dostają sygnały z dwóch żyroskopów. W danym momencie wskaźnik jest dołączony do jednego żyroskopu. Każdy wskaźnik może być przełączony do obu żyroskopów. Piloci w dzień przy znośnej pogodzie mają też widok otoczenia przez okno. Mają też swoje wskaźniki położenia w uszach. Gdy przykładowo zmienia się pochylenie albo nachylenie samolotu a wskaźnik źle reaguje to piloci muszą momentalnie szukać wady wskaźnika lub żyroskopu.
Jako kompasy magnetyczne do nawigacji użyte są dwa przyrządy Flux Gate. Wyniki ich pomiaru winny być identyczne. Załoga może zorientować się który kompas źle działa i wyłączyć go z użytku.
NB. Aby przelecieć z punktu A do punktu B najkrótszą linią - trasą, kurs magnetyczny w czasie lotu trzeba zmieniać przy czym zmiany są tym mocniejsze im bliżej jesteśmy bieguna magnetycznego Ziemi. Nie należy o tym zapominać bowiem zboczymy z trasy co prawdopodobnie było powodem znacznego zejścia z kursu koreańskiego Boeinga 747 rejsu KAL007 zestrzelonego przez siły obrony ZSRR. Zadanie to może realizować komputer kursu mając informacje o szybkości poruszania się samolotu.
Samolot który może mieć na pokładzie 450 osób musi mieć rozbudowane i nowoczesne urządzenia nawigacyjne i komunikacyjne.

70. W systemach komputerowych z wielodostępem, użytkownicy posługują się zabezpieczającym hasłem identyfikacyjnym. Mają dostęp tylko do swoich zasobów. Także komputer PC chroniony jest przed nieuprawnionym użyciem hasłem. Komputer ma także zamek na kluczyk. Plik może być zaszyfrowany z kluczem i bez znajomości klucza szyfrowania jego odszyfrowanie jest bardzo trudne. Taki plik można bezpiecznie przesyłać modemem siecią telekomunikacyjną podatną na "podsłuch".

71. Plastikowe buteleczki na lekarstwa mają specjalną zakrętkę uniemożliwiającą dziecku otworzenie opakowania i w konsekwencji zatrucie się lekiem. Leki powinny być przechowywane w miejscach niedostępnych dla dzieci ale dzieci lubią penetrować wszelkie miejsca. Koszt wytworzenie tego dodatkowego mechanizmu zabezpieczającego jest niski a zdarzały się tragiczne przypadki zatruć dzieci. Zabezpieczenie nie utrudnia dorosłym otwarcia opakowania ale osoby niedorozwinięte umysłowo także nie otworzą opakowania. Zakrętka może mieć jednocześnie zabezpieczenie do pokonania przy pierwszym otwarciu aby wiadomym było że lek i opakowanie są oryginalne. W zakrętce można też umieścić substancje pochłaniającą wilgoć. Jak widać jest wiele sposobów na zabezpieczenie lekarstw.

72. Gdy dzieci nie powinny mieć dostępu do odbiornika telewizyjnego lub określonych kanałów - programów trzeba dla dostępu podać pilotem parocyfrowe hasło zabezpieczające. Odbiornik trzeba oczywiście wcześniej odpowiednio zaprogramować i musi mieć on zaimplementowaną funkcjonalność zabezpieczającą.
Dzieci do pewnego wieku w ogóle nie powinny oglądać telewizji. Po oglądaniu nie potrafią skupić uwagi, są nadmiernie pobudzone psychoruchowo, są drażliwe i nerwowe, gorzej uczą się mówić, są marudne, mają problemy z pamięcią, tracą orientacje w przestrzeni, przeplata im się świat realny z telewizyjnym. W przypadkach patologicznych pojawiają się zaburzenia snu i problemy w kontaktach z otoczeniem. A to już jest wstęp do choroby psychicznej.

73. Odpowiednie zabezpieczenia powinny mieć banknoty aby tylko rząd / bank centralny mogły drukować pieniądz dla realizacji celów ogólnospołecznych jako reprezentant interesów społeczeństwa.
We wrześniu 1939 roku kierownictwo III Rzeszy postanowiło wprowadzać do obiegu setki milionów fałszywych funtów brytyjskich. Pieniądze podrabiali żydowscy więźniowie Hitlera.
Funty drukowano nie na papierze ale na płótnie. Niemcy lniane płótno zamówili więc w Turcji gdzie zaopatrywał się Bank Anglii. Mimo tego fałszywka była początkowo względnie łatwa do odróżnienia od funta. Polepszono więc jej jakość pokonując 150 zabezpieczeń funta. W obozie koncentracyjnym Sachsenhausen w 1943 roku drukowano 650 tysięcy banknotów o nominałach 5, 10, 20 i 50 funtów miesięcznie. Fałszywe funty wydawano w Hiszpanii, Portugalii, Turcji, Egipcie, Danii, Norwegii, Szwajcarii. Za podrobione funty Niemcy kupowały surowce wojenne. Ponieważ Bank Anglii zorientował się w oszustwie i podjął środki zaradcze fałszerze przerzucili się na koniec 1944 roku na dolara. Pierwsze dolary wydrukowano dopiero w maju 1945 roku. Fałszerze wydrukowali połowę funtów będących w obiegu co Anglii przysporzyło sporo problemów!
Brytyjskie samoloty zrzucały nad Niemcami dobrze podrobione kartki na żywność co dezorganizowało system aprowizacji.
Utrudniające podrobienie zabezpieczenia powinien mieć dowód osobisty i dowód rejestracyjny samochodu. Dokumenty są zabezpieczane przed sfałszowaniem odręcznymi podpisami oraz pieczęciami. Mogą być sporządzone na drukach że znakiem wodnym z indywidualną numeracją. Dokumenty powinny mieć kolejne sygnatury i być zestawione w dzienniku a kopie dokumentu winny być archiwizowane.

74. Zabezpieczeniem kredytu bankowego jest mienie i zarobki dłużnika oraz aktywa żyrantów pożyczki.

75. Aby użyć broni palnej należy ją załadować, przeładować i odbezpieczyć. Energia pocisku z karabinu maszynowego może przekroczyć 1500 J. Broń wojskowa z zasady służy do zabijania wroga. Energia pocisku z pistoletu jest większa od 200 J. Pistolet w ręku policjanta służy do obezwładnienia uzbrojonego lub bardzo niebezpiecznego przestępcy. Po szybkim udzieleniu rannemu przestępcy pomocy szansa przeżycia przekracza 90%. Żołnierzowi czy funkcjonariuszowi za przeładowanie broni i jej odbezpieczenie bez rozkazu grozi sąd i więzienie. Jest więc jeszcze zabezpieczenie przepisami prawa.
Obywatelska broń palna jest bardzo popularna w USA i Szwajcarii. System pozwoleń, szkolenia i przepisów prawa musi pewnie zabezpieczać przed użyciem broni palnej w złych intencjach.
Użycie broni palnej zawsze jest ostatecznością. Policja zabezpieczając porządek publiczny, kontrolując protesty czy zamieszki może odciąć ulice i cierpliwie czekać ( filmując z okien domów zajścia ) na wypalenie się "agresji" uczestników - jest to skuteczny i polecany sposób działania. Policja może rozchodzących się po proteście legitymować. Może użyć armatek wodnych, granatów hukowych i gazu łzawiącego, pojazdów opancerzonych i koni.

76. Samochód może mieć mechaniczne i elektroniczne zabezpieczenie przed kradzieżą. Rower może mieć mechaniczne zabezpieczenie przed kradzieżą.

77. Bariery przy drogach górskich zmniejszają prawdopodobieństwo spadku samochodów w przepaść. Bariery między drogami kierunków ruchu autostrady zapobiegają awaryjnemu przedostaniu się pojazdów na przeciwny kierunek ruchu i ciężkim wypadkom.
Ogrodzenia autostrad zapobiegają wtargnięciu na drogi dzikich zwierząt. Ekrany osłabiające mocny hałas szybko jadących pojazdów chronią słuch i zdrowie okolicznych mieszkańców.

78. Bardzo cenne eksponaty muszą być zabezpieczane w muzeach przed kradzieżą i zniszczeniem. Uzbrojeni strażnicy, kamery systemu monitoringu, czujniki zbliżeniowe, szklane gabloty że szkła pancernego, blokowane drzwi wyjściowe zapobiegające ucieczce złodziei.
79. Podczas kryzysu energetycznego ubiegłej dekady w USA postawiono sporo turbin wiatrowych. Zabezpieczenie turbiny wiatrowej przed wichurą załącza hamulec i unieruchamia wiatrak chroniąc go przez zniszczeniem

80. Schron atomowy i zgromadzone w nim zapasy mają ochronić właścicieli przed skutkami konfliktu jądrowego. Jest to kompletna bzdura jako że skażone będzie także powietrze a otoczenie będzie silnie radioaktywne. Oczywiście garstka miliarderów może zbudować super-schrony gdzie można dość "długo" przeżyć. A co po tygodniu czy dwóch ? Uciekną super - statkiem kosmicznym na nieznaną planetę podobną do Ziemi. Zabezpieczeniem przed wybuchem masywnej wojny termojądrowej jest omówione wcześniej MAD - Gwarantowane Obopólne Zniszczenie.

81. Istnieją "zabezpieczenia" w systemie prawnym. Zabezpieczenie Powództwa ma uniemożliwić pozwanemu pozbycia się masy majątkowej i uniemożliwienie późniejszej egzekucji wyroku. Areszt Tymczasowy ma uniemożliwić podejrzanemu ucieczkę, niszczenie dowodów oraz nakłanianie świadków do zmiany obciążających zeznań.
System Ubezpieczenia Społecznego ma zabezpieczyć emerytowi środki materialne na egzystencje gdyby dożył do wieku emerytalnego.
82. Komar występuje w strefie klimatu tropikalnego, subtropikalnego i umiarkowanego. Samica po zapłodnieniu nakłuwa skórę zwierzęcia lub człowieka i pobiera krew. Komar zakaża ofiary wirusami i jest wektorem przenoszenia wielu chorób. Zdolność rozrodczą można ograniczyć celowo infekując komary lub je napromieniowując radioaktywnie. Opryskiwanie lub mgławienie terenu lęgowego jest skutecznym, doraźnym środkiem zmniejszania populacji komarów ( i innych owadów ) i zabezpieczania ludzi i zwierząt.

83. W miejskim mieszkaniu toaleta WC ( Water Closet ) to standardowe wyposażenie. Ale jeszcze pod koniec XVIII wieku mieszkańcy śmierdzącego Wersalu defekowali się w kącie na podłogę a służba sprzątała kał i mocz. Niektórzy używali nocnika.
Latryna to prymitywna toaleta, gdzie nie korzysta się z wody do spłukiwania odchodów. Odchody zbierają się w dole głębokości ca 3 metrów wykopanym w ziemi. Latryna mimo taniości i prymitywizmu skutecznie ogranicza rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych towarzyszących defekacji na wolnym powietrzu. Ogranicza smród i przenoszenie czynników chorobotwórczych przez muchy z odchodów na jedzenie. Dół przykryty jest w najprostszym razie płytą z otworami średnicy ca 25 cm lub z konstrukcją do siedzenia. Dla polepszenia stabilności płyty - podłogi, górną cześć dołu można obudować cegłami. Podłoga może być nachylona aby mocz spływał do dołu. Odległość dołu od wód gruntowych i powierzchniowych musi być wystarczająca na dobrą separacje. Brak dostępu światła i zakrywanie otworów klapą uniemożliwia wlatywanie muchom. Smród można ograniczyć od czasu do czasu wsypując odpowiednie liście lub proszek torfowy. Zmniejszają one pojemność dołu w znikomym stopniu.
W biednym świecie grubo ponad miliard ludzi defekuje się na świeżym powietrzu, co stwarza potworne zagrożenie epidemiologiczne, a około 1.5 miliarda korzysta z prymitywnych latryn. Koszt budowy prostej latryny w Azji Południowej i Afryce Subsacharyjskiej nie przekracza 10-20 dolarów.
Jedną z pierwszych rzeczy przy postoju cywilizowanych armii było natychmiastowe wykonanie latryn !
W Europie latryny stosowano w wojsku, więzieniach i obozach koncentracyjnych.
W przedwojennej Polsce defekacje na wolnym powietrzu ( "srali za chałupą i stodołą" ) odrobinę ograniczyła dopiero administracyjna akcja przymuszająca do budowy wychodków nazywanych "sławojka". Powojenna migracja z prymitywnej wsi do miast była cywilizacyjnym szokiem. WC w mieszkaniu trzeba widzieć razem z elektryfikacją i likwidacją 40% analfabetyzmu.
Na czas wojny, bombardowań miast i uszkodzenia sieci kanalizacyjnej warto za pokoju z rozwagą wyznaczyć miejsca na latryny.

84. Zabezpieczenie przed wymknięciem się Artificial Inteligence i Robotów spod kontroli człowieka czyli trochę Science Fiction.
Wraz z doskonaleniem fotolitografii i wykonywaniem coraz mniejszych scalonych tranzystorów wzrasta opłacalna ekonomicznie ilość scalonych tranzystorów w układach scalonych i wzrasta częstotliwość graniczna tranzystorów czyli pośrednio częstotliwość taktowania procesorów. Granicą konwencjonalnego scalania wydaje się rozdzielczość około 5-10 nm. Tak więc przez 25-35 lat wydajność procesorów będzie stale rosła. Potem trzeba będzie tworzyć maszyny wieloprocesorowe. Zdaniem autora wydajność komputera do zastosowań AI musi w stosunku do PC AT opartego o procesor Intel 286 wzrosnąć z milion razy. To prędzej czy później nastąpi. Czy komputery po przejęciu wiedzy i procesu super szybkiego myślenia mogą zyskać świadomość i usunąć człowieka a roboty będą wykonawcą tej eksterminacji ?
Już obecnie stosowane są szeregowe linki komunikacyjne między sterownikami PLC, komputerami procesowymi i komputerami systemów SCADA. Można wyobrazić sobie "inteligentny" dywersyjno - sabotażowy, złośliwy program który zakłóci pracę energetyki, kolei, wodociągów, kanalizacji... a nawet przejmie sterowanie nad bronią jądrową i spowoduje jej uruchomienie. AI byłaby zdolna podstępnie zgromadzić strzeżone informacje o funkcjonowaniu systemów i protokołów komunikacji i nagle dokonać dzieła zniszczenia.

85. Ustawowe płace minimalne zapobiegają drapieżnemu wyzyskowi siły roboczej. Ich przeciwnicy twierdzą że powiększają one bezrobocie na co jednak nie ma żadnych dowodów. Płaca minimalna funkcjonuje tylko w części stanów USA. Stan Massachusetts jako pierwszy wprowadził płace minimalną w 1912 roku. Stan ten ma się obecnie całkiem dobrze. Płaca minimalna na poziomie 40% przeciętnego wynagrodzenia wydaje się optymalnym rozwiązaniem. Minimalna płaca ma też doprowadzać do likwidacji przestarzałych firm niezdolnych do należytego opłacania pracowników. Ich aktywa przejmują lepsze firmy.

86. System ochrony patentowej ma zabezpieczyć dla wynalazcy część korzyści z dokonanego odkrycia. Jak już podkreślono kosztownymi badaniami i rozwojem zajmują się głównie koncerny. Nie wszystkie prace badawcze kończą się wdrożeniem do produkcji a trwają nierzadko nawet 10 - 20 lat. Koncerny mają potężne zaplecze i stabilną sytuację finansową. Wynalazki i innowacje mają im stworzyć i stwarzają czynniki przewagi nad konkurencją. Bez ochrony patentowej nie ma bodźca do badań i rozwoju a gospodarka popada w stagnacje. Przesadnie restrykcyjna i zbyt długa ochrona patentowa wzmacnia tendencje monopolistyczne i opóźnia rozwój gospodarczy oraz rozwój innowacji. Ostatnio niestety obserwuje się zwiększenie ilości patentów niskiej jakości faktycznie nic nie wnoszących nowego do rozwoju wiedzy. Koncerny technologiczne produkują drogie ( o dużej marży operacyjnej ) wyroby w I i II fazie życia rynkowego. Przestarzałe, tanie wyroby w III fazie życia rynkowego produkują firmy mało ambitne i firmy z III Świata dysponujące tanią siłą roboczą.
Części wynalazków i innowacji się nie patentuje aby nie udostępniać konkurencji kluczowych informacji. Konkurencja może w laboratoriach metodą Inżynierii Wstecznej czyli Reverse Engineering - u rozpracować osiągnięcie co jednak nie jest ani proste ani tanie.

87. Kontrwywiad ma zabezpieczyć państwo przez działaniem obcego wywiadu politycznego, wojskowego, przemysłowego, naukowo - technologicznego, radioelektronicznego i prowokatorskiego. Szczególnie niebezpieczni są agenci wpływu obcego wywiadu mający wpływ na politykę i media informacyjne. O sukcesie operacji na Łuku Kurskim i przejęciu przez Armię Czerwoną inicjatywy strategicznej i losie wojny zadecydowały także sukcesy wywiadu.
Zachodzi podejrzenie że wywiady organizują skandale obyczajowe które wyrządzają potężne szkody wizerunkowe a są nieomal zawsze niemożliwe do rozwiązania.
Brytyjski sekretarz do spraw wojny Profumo ( Secretary of State for War ) został w 1963 roku usunięty po krótkim kilkutygodniowym romansie z showgirl Christine Keeler, która spotykała się także z rezydentem Ambasady ZSRR w Londynie !
Prasa opublikowała wiele artykułów na temat Keeler i Profumo został zmuszony do przyznania, iż skłamał w swoim oświadczeniu w Parlamencie co jest przestępstwem. Zrezygnował także z roli ministra, członka parlamentu i Privy Council. Skandal wstrząsnął rządem konserwatystów i przyczynił się do przejęcia władzy przez Partię Pracy w wyborach w 1964 roku.
Materiały mogące służyć do szantażu obyczajowego mogą być użyte do werbunku agentury.
88. Konstrukcja wszelkich opon ma powodować odprowadzanie na bok wody spod opony i dać poprawę skuteczności hamowania zabezpieczając przed poślizgiem na filmie wodnym. Ale rowkowane są także pasy startowe nowoczesnych lotnisk gdzie zapas długości pasa przy lądowaniu samolotu jest niewielki. Z nawierzchni ulic woda jest odprowadzana kanalizacją burzową. Profil drogi musi powodować spływanie wody na pobocze. Tam gdzie tworzą się kałuże maksymalna prędkość pojazdów musi być znacznie ograniczona.

89. Trzęsienia Ziemi towarzyszą wybuchom wulkanów i przedzieraniu się magmy przez skały. Te trzęsienia są z reguły mniej groźne od trzęsień tektonicznych. Ich udział w trzęsieniach Ziemi wynosi około 7%. Wybuchom wulkanów towarzyszy emisja ogromnej ilości popiołów a także toksycznych gazów.
Huk wybuchu wulkanu Krakatau w 1883 roku był słyszalny z odległości 3700 kilometrów a w nocy 4300 km. Wybuch wywołał zabójcze 40 metrowe fale morskie o prędkości ponad 700 km/h. Fala do zaniku obiegła połowę Ziemi.
Słup dymu, popiołu i gazów osiągnął 27 km wysokości. Chmura wyrzuconego popiołu została przemieszczona przez wiatry dokoła globu ziemskiego. Wulkan wyrzucił około 46 kilometrów sześciennych popiołów i pyłów.
Możliwy jest wybuch uśpionego super wulkanu złożonego z położnych obok siebie wulkanów. Taka super erupcja mogłaby zabić do 500 mln ludzi. Toteż prowadzi się obserwacje satelitarną poziomu powierzchni Ziemi, który obrazuje stan naprężeń. Nic nie wskazuje aby w nadchodzących dekadach taka super erupcja wulkaniczna mogła mieć miejsce.

90. Rejestracja i analiza ruchów powierzchni Ziemi wskazuje na nieustanny ruch płyt tektonicznych w Ziemi. Przewidzenie trzęsień Ziemi jest na razie niemożliwe. Ale przyszłe super komputery będą mogły w czasie rzeczywistym symulować zachodzące w Ziemi zjawiska. Na niestabilnych tektonicznie obszarach trzeba stawiać odporne na trzęsienia budynki.
Trzęsienie ziemi w 1960 roku w Chile jest uznawane za najsilniejszy wstrząs tektoniczny w dotychczasowej historii pomiarów. Wyzwolone nim fale morskie pokonały cały Pacyfik, uderzając w Hawaje oddalone o 10 tysięcy km a także w wybrzeża Japonii i Filipin. Najtragiczniejsze w historii trzęsienie w 1556 roku w Chinach przyniosło około 850 tysięcy ofiar śmiertelnych.
Po potężnym trzęsieniu Ziemi system wczesnego ostrzegania winien powiadomić zagrożone nadmorskie społeczeństwa na całej Ziemi jako że potężne - mordercze fale morskie docierają dopiero po kilku godzinach od trzęsienia. Trzeba także dostarczyć milionom poszkodowanych wodę, pożywienie i tymczasowy dach nad głową.

91. Na lotniskach zdarzają się tragiczne w skutkach zderzenia samolotów manewrujących po płycie lotniska z samolotami lądującymi i startującymi. Może to mieć miejsce przy złej widoczności gdy kontroler ruchu nie widzi dobrze samolotów na płycie, przy wadliwości procedur operacyjnych, przy pomyłce kontrolera zwłaszcza gdy jest przeciążony i przy złym wykonaniu poleceń kontrolera przez pilotów któregoś samolotu. Zabezpieczeniem jest radar obserwujący samoloty na płycie lotniska współpracujący z komputerem kontroli ruchu powietrznego.

92. Samoloty i rakiety przeciwlotnicze mają urządzenie - interrogator "Friend or Foe" czyli "Swój lub Obcy" wysyłające zapytanie do transpondera zapytanego lub potencjalnie atakowanego samolotu. Jeśli transponder samolotu właściwie odpowie samolot nie zostanie w czasie wojny zestrzelony. Pierwsze systemy FoF stosowali pod koniec II Wojny Amerykanie. Odpowiedź transpondera była widoczna na ekranie radaru aczkolwiek systemy były niezależne. Obecnie systemy pracują w dwóch modach. W modzie jawnym podawana jest przynależność państwowa samolotu i inne informacje. W tajnym modzie wojennym identyfikowany jest "Swój lub Obcy". Informacje na temat modu wojennego są absolutną tajemnicą. System nie jest w 100% niezawodny i w konfliktach zdarza się zestrzelenie swojego samolotu.

93. Przeciwlotnicze pociski artyleryjskie od 1944 roku wyposażano w przełącznik zbliżeniowy czyli prosty radar. Gdy w pobliżu pędzącego pocisku był samolot pocisk rozrywał się i skutecznie odłamkami raził samolot. Fuse był ściśle tajny. Dodatkowo Fuse uruchamiał eksplozje po pewnym czasie od wystrzału aby pocisk nie spadł na głowę obrońcom i nie eksplodował. Fuse jak na tamte czasy był bardzo zaawansowany technologicznie i bardzo skuteczny.
NB. Potężna niemiecka armata kalibru 88mm była używana jako działo przeciwlotnicze i przeciwpancerne oraz jako działo czołgowe. Pocisk miał ogromną prędkość początkową i czołg wroga można było bez problemu trafić i zniszczyć z odległości ponad kilometra. Działo było najlepszą konstrukcją okresu II Wojny. Działo stało się po wojnie inspiracją do wielu konstrukcji na całym świecie.

94. Rekordowa prędkości hokejowego krążka może przekroczyć 160km/h. Kask chroni głowę hokeisty przed uderzeniem krążkiem.
Stosowane są rękawice, ochraniacze i specjalny strój ochronny.

95. Boks jest kontrowersyjnym sportem walki. Dzika walka na pięści była sportem uprawianym już w starożytności. Obecnie w trochę ucywilizowanej wersji boksu obowiązkowe są rękawice amortyzujące cios, wkładka doustna chroniąca zęby, ochraniacz podbrzusza. Stosowane są też stopniowo inne środki ochrony. Mimo tego na skutek ciosów w głowę i odniesionych urazów bokserzy często zostają po latach inwalidami. Poważne kontuzje a nawet śmierć zawodnika psują Image boksu. Międzynarodowy Komitet Olimpijski groził usunięciem boksu z programu olimpijskiego.

96. Epidemie chorób zakaźnych dziesiątkowały Ziemian i cofały ich w rozwoju. Cierpieli zakażeni syfilisem monarchowie. Byli bezpłodni i bezpotomni. Nie byli w stanie właściwie wykonywać swoich obowiązków. Stan biologiczny ludności polskiej po okupacji był rozpaczliwie zły. Okresowe prześwietlenia płuc pozwalają wykryć chorych na gruźlicę i ich przymusowo leczyć. Prostytutki powinny być okresowo badane i zarażone przymusowo leczone. Lekarze informują policję o chorych na syfilis. Policja stara się dotrzeć do osób zakażonych.
Profilaktyczne obowiązkowe szczepienia dzieci pozwolą w końcu całkowicie wyeliminować niektóre choroby. Podnoszą się głosy o szkodliwości szczepionek a zwłaszcza użytych w nich konserwantów. Jednak nie ma wobec nich rozwiązania alternatywnego.

97. Chełm i kamizelka kuloodporna połowicznie zabezpieczają policjantów i żołnierzy przed kulami wystrzelonymi z broni wroga. Skuteczność ich jest niewielka wobec pocisków mających dużą energie kinetyczną jak z bliska wystrzelonych z karabinów maszynowych.

98. Pestycydy służą do ochrony roślin uprawnych i lasów. W procesie Zielonej Rewolucji zwiększyły plony roślin jadalnych i pastewnych. Zmniejszyły ilość i skale epidemii wśród zwierząt hodowlanych co zwiększyło produkcje mięsa i mleka. Od lat czterdziestych powszechnie stosowany jest DDT, który jest szkodliwy dla środowiska i jest wypierany przez nowsze i lepsze pestycydy.

99. Zabezpieczenie gniazdka sieciowego uniemożliwi maluchowi wepchnięcie przedmiotów w otwory gniazda i maluch nie zostanie porażony. Dzieci mają malutki rozumek i trzeba je pilnować ale maluch zawsze może coś niespodziewanie zrobić. Klaps jako metoda wychowawcza jest jedynie dowodem bezradności rodziców. Mimo klapsa ciekawski maluch i tak zacznie operować przy gniazdku bowiem w jego wyobraźni nie funkcjonuje śmiertelnie dla niego niebezpieczne porażenie prądem elektrycznym. Tak więc dodatkowe kawałki plastiku są rozwiązaniem optymalnym.

100. Organizacja Narodów Zjednoczonych ma zabezpieczyć pokój na Ziemi. Rada Bezpieczeństwa ONZ składa się z pięciu mocarstw atomowych ( USA, ZSRR, Chiny, Anglia , Francja ) oraz 10 wybieranych na dwa lata niestałych członków. Dwa rzeczywiste mocarstwa czyli Japonia i RFN powinny teoretycznie zastąpić Anglię i Francję ale oba mocarstwa mają zakazane posiadanie broni jądrowej i są aksamitnie okupowane przez USA. Decyzje o podjęciu sankcji politycznych, gospodarczych i militarnych, wobec agresywnego państwa łamiącego prawo międzynarodowego muszą zapaść jednogłośnie a i tak mogą być zawetowane przez mocarstwa. Niezależnie od ONZ USA i ZSRR prowadzą negocjacje mające ograniczyć ich potencjał jądrowy i ofensywny aby ograniczyć szanse wybuchu konfliktu. Izrael popierany przez USA łamie rezolucje ONZ.
System ONZ nie jest zbyt skuteczny ale jednak znacznie lepszy niż bezsilna, przedwojenna Liga Narodów.

101. System ochrony granic ma teoretycznie zabezpieczyć przed wtargnięciem do państwa w czasie pokoju niepożądanych osób. Nowoczesny system może być oparty o promienie laserów, kamery na podczerwień IR, czujniki PIR, urządzenia samo - strzelające jak w Berlinie Wschodnim. W praktyce w krajach bloku wschodniego chodzi o ograniczenie liczby uciekinierów na zachód.

102. Amerykańskie i radzieckie satelity i radary pozahoryzontalne wraz z komputerami obserwują możliwe starty rakiet wroga aby natychmiast, póki nie jest za późno, wydać rozkaz startu wszystkich własnych rakiet i dokonać zagłady wroga i Ziemi. Pewność odwetu ma hamować możliwą agresje. System musi być jednak nadzorowany przez rozsądek człowieka. Bywało że zjawiska atmosferyczne przy wschodzie i zachodzie Słońca imitowały niby start rakiet.

103. Zabezpieczenie szlaków kolejowych przed zaspami śniegu. „Zima stulecia” z przytupem zainicjowała ciężki kryzys gospodarczy w Polsce. Awaria rozwijała się stopniowo. Szybko zawiódł transport kolejowy co było czynnikiem decydującym w dalszym przebiegu kataklizmu. Tymczasem odcinki szlaków kolejowych szczególnie narażone na tworzenie się zasp już w XIX wieku chroniono żywopłotami, parkanami oraz płotami stałymi i przenośnymi. Od lat doskonale wiadomo gdzie tworzą się zaspy. Wiadomo z doświadczenia gdzie i jakie środki najlepiej użyć aby zaspy nie powstawały. W USA i ZSRR lokomotywy wyposażane są w skuteczne, potężne pługi śnieżne. Są zdolne przejechać przez każda zaspę usuwając śnieg z torowiska.
Śnieg w mieście trzeba wywozić. Aby skrócić dystans transportu, można jako składowisk użyć miejskie parki lub wyznaczone przestrzenie między blokami mieszkalnymi.

104. Obecnie znane jest spawanie gazowe, elektryczne ręczne elektrodą otulona, spawanie automatyczne łukiem krytym, spawanie MIG ( Metal Inert Gas ), TIG ( Tungsten Inert Gas ), plazmowe, elektronowe , laserowe, ultradźwiękowe. Spawanie elektryczne narodziło się w latach osiemdziesiątych XIX wieku choć stabilny łuk uzyskano już w 1802 roku. Istotne wynalazki z dziedziny spawalnictwa przyniosły dopiero lata trzydzieste XX wieku. Pierwszy spawany most drogowy powstał w Polsce w 1928 roku. Pierwszy wyłącznie spawany statek zwodowano w 1930 roku.
Transformator spawalniczy ma bardzo duże i regulowane rozproszenie co pozwala uzyskać nastawiony prąd spawania i odpowiednią charakterystykę I/U. Przetwornice maszynowe wyszły z użytku. Obecnie stosowana jest z prostownikiem trójfazowym regulacja prądu wzmacniaczem magnetycznym Rameya, regulowany prostownik tyrystorowy oraz invertery na szybkich tyrystorach lub tranzystorach mocy Darlingtona. Odpowiednia charakterystyka U/I pozwala zabezpieczyć przed przywieraniem elektrody. Konwencjonalnie aby zajarzyć łuk trzeba elektrodą na moment dotknąć spawanego elementu co może spowodować niechciane i szkodliwe przyklejenie elektrody jako że podany jest pełny prąd spawania. Sprytna charakterystyka U/I ma przy zwarciu zapewnić przepływ niewielkiego prądu rzędu 5-20A który nie powoduje przyklejenia elektrody ale po oddaleniu elektrody powoduje zapalanie łuku spawania tym bardziej że prostownik momentalnie przechodzi na ustawiony duży prąd spawania. Bardzo ułatwia to pracę spawaczowi lub umożliwia automatyzacje spawania. Charakterystyka U/I musi być odpowiednia do metody spawania. Przy spawaniu drutem w osłonie metodą MIG drut podawany jest z odpowiednią prędkością napędzanym silnikiem regulowanym mechanizmem. Pożądana jest w metodzie MIG sztywna charakterystyka napięcia zasilacza. Bowiem przy skróceniu łuku i zmniejszeniu napięcia mocno wzrośnie prąd spawania i podawana moc i na skutek intensywniejszego topnienia łuk się automatycznie szybko wydłuży. Czyli sztywna charakterystyka napięciowa daje autoregulacje.
W metodzie TIG elektroda wolframowa nie może dotknąć spawanego przedmiotu ponieważ to ją szybko zużywa. Łuk zapala się w szczelinie podaniem impulsów wysokiego napięcia z tak zwanego jonizatora. Coraz popularniejsze jest spawanie przez roboty przemysłowe. Oczywiście spawarka dla robota musi być sterowana interfejsem przez zawiadujący systemem sterownik - komputer. Gdy przykładowo robot dostatecznie zbliżył elektrodę wolframową TIG do spawanego przedmiotu spawarka otrzymuje rozkaz zapalanie łuku jonizatorem zasilenia prądem roboczym. Jeśli łuku nie uda się zapalić program robota jest momentalnie przerwany i generowany jest Alarm przywołujący operatora. Zgaśnięcie łuku przy spawaniu albo wyjście poza dopuszczalny obszar U/I też generuje Alarm. Wszystko to ma zapobiegać niedozwolonym sytuacjom i pogorszeniu jakości spawu.

105. Techniczny system wczesnego ostrzegania ma zabezpieczyć przed podstępnym atakiem wroga.
Scala się informacje z militarnych satelitów obserwacyjnych oraz z radarów pozahoryzontalnych umieszczonych m.in na samolotach. W razie ataku podejmuje się obronę i kontratak lub akcje odwetową. Czas ma w wojnie ogromne znaczenie. Można poderwać samoloty na zagrożonym zniszczeniem lotnisku. Można przygotować rakiety do startu.
Gdy informacje wywiadu osobowego i elektronicznego wskazują na wysokie napięcie w stosunkach międzynarodowych i możliwość wybuchu wojny jednostki trzyma się w pogotowiu gotowe do natychmiastowej akcji.

1 komentarz: