Sprawa dlugu publicznego ma kilka aspektow.
Do niedawna pieniadz w cywilizowanym swiecie powstawał jako dług rzadu emitujacego obligacje w stosunku do "wszystkich" podmiotow je kupujacych. Słowo "wszystkich" nie było generalnie az na tyle pojemne aby zawierac Bank Centralny choc byly cywilizowane panstwa gdzie pieniadz okresowo drukowano stosownie do potrzeb gospodarki ale z umiarem i rozsadkiem.
Rzad nie wplywajac na inflacje moze "bezkarnie" kazdego roku "wydrukowac" wzgledna ilosc pieniadza rowna przyrostowi PKB. Madre rzady to czasem czynia bowiem po co narod ma byc zadluzony z samego tutulu tworzenia pieniadza dla jego gospodarki ? Rzady nie drukuja pieniedzy a po prostu Bank Centralny kupuje ich obligacje co na jedno wychodzi.
Sprawa byla juz omawiana, takze z przykladem symulacji.
Natomiast dywersani w nedznych krajach pieniadz drukowali bez umiaru az do duzej inflacji a potem hiperinflacji.
Wraz z nadejsciem drugiego Wielkiego Kryzysu wszystko sie zmieniło. Poziom zadluzenia panstw, koncernow i obywateli siegnął poziomu, ktory przy normalnych stopach procentowych spowoduje ich ryche bankructwo. Stopy procentowe obnizono do zera lub ponizej zera i zaczeto w potwornych ilosciach generowac nowy pieniadz programami QE w USA i programami poluzowania w EBC, skupujac za emitowane Euro co podleci, nawet smieciowe obligacje.
W kraju ( dla prostoty zalozmy ze jest izolowany od swiata ) gdzie nie ma defictu budzetowego rzad finansuje wszelkie wydatki ze zbieranych podatkow i to jest sytuacja normalna. Rzad moze jednak pod wplywem grup nacisku obnizyc podatki bogatym i przedsiebiorcom. Po obnizce podatkow w gospodarce w sensie fizycznym nic sie nie zmienilo. Obieg wszelkich towarow i uslug pozostal jak poprzednio bez obnizki podatkow. Rzad pobiera mniejszy podatek a niepobrany teraz podatek ( dawniej przed obnizka podatkow bylby pobrany ) pozycza na procent i wydaje !
Kolor niebieski to wykladniczo rosnacy corocznie o 2% PKB
Kolor czerwony to dlug w wartosciach bezwglednych, w jednostce poczatkowego PKB=1.
Kolor zielony to dług odniesiony do PKB.
Przy przyjetych wartosciach dług osiaga wartosc PKB po ca 22 latach.
Symulacje prowadzimy zazwyczaj w konkretnym celu przy zmieniajacych sie parametrach systemu ze sprzezeniami zwrotnymi. Wykres dano dla celow edukacyjnych aby pokazac ze gra w obnizanie bogaczom podatkow i deficyty dosc szybko musi sie skonczyc.
Niemcy z wzorowa gospodarka za ubiegly rok mialy nadwyzke pierwotna a nie deficyt !
Uzupelnienie - Dlug publiczny moze tez spadac. Bez deficytu pierwotnego, z ujemnymi realnymi stopami procentowymi i z rosnacym PKB waga dlugu sie zmniejszy
OdpowiedzUsuńAnalogiczny problem jest z kredytami dla firm i konsumentów. Tak naprawdę powinniśmy analizować całkowite zadłużenie w gospodarce bo to dopiero daje pojęcie o potencjalnych problemach. Np:
OdpowiedzUsuńhttps://d1w116sruyx1mf.cloudfront.net/ee-assets/channels/article_default/TotalUSDebttoGDP_0.jpg
@pawel-l
UsuńSluszna uwaga - sprawa dlugu jest wielospektowa
"Niemcy z wzorowa gospodarka za ubiegly rok mialy nadwyzke pierwotna a nie deficyt !" co za bzdury czerwone..
OdpowiedzUsuńPo pierwsze sytuacja w gospodarce niemieckiej jest wylacznie skutkiem istnienia UE ktora umozliwia Niemcom na ogromna nadwyzke exportowa. Zeby jeden kraj mial duza nadwyzke w eksporcie inny musi miec deficyt to po primo.
Po secundo juz dawno skonczyly sie czasy ze pieniadz byl emitowany przez wladze panstwa (poczatek tego konca w erze nowozytnej to powstanie prywatnego BoE) ergo od ukladu konca Brenton Woods w 1972 gdy dolar stal sie waluta "fiat" banki komercyjne drukuja pieniadz z kredytu..
Konkludujac wartosc dlugu w pieniadzu "fiat" jest nieistotna tak samo jak mierzenie go jeszcze glupsza miara PKB.
Moral z tego gospodarki kraju nie mozna odrywac od sytuacji geopolitycznej danego kraju i wielkosci przemyslu oraz jego zaawansowania. Ale przede wszystkim sytuacji geopolitycznej - tu mozna porownac Niemcy i Japonie i stosunek "hegemona" do tych dwoch podleglych mu "sojusznikow" na przestrzeni ostatniego wieku.