niedziela, 28 grudnia 2014

Co z ta szara strefa ?

Co z ta szara strefa ?

 Mario Cavolo, autor książki „The Big Lie?”, tłumaczy wzglednie wysoki poziom zycia chinczykow na tle niewielkiego oficjalnego PKB per capita bardzo rozwinieta szara strefa (shadow economy, gospodarka nienadzorowana przez urzedy) w chinach.
Szara strefa wymykajaca sie statystykom i podatkom wytwarza towary i uslugi ktore bez zadnego przymusu, bez subsydiow, praktyk monopolowych, zmow i dyktatu cenowego, przetargow (zamaskowana kradiez polegajaca na przelewaniu publicznego grosza za lapowki do prywatnych kieszeni) i innych oszustw sa chetnie kupowane na otwartym rynku. Tworzy realne bogactwo i dobrobyt. Nawet jesli przedsiebiorcy nie placa podatku dochodowego to rzad i tak zyskuje podatki pośrednie, wpływy z VAT i akcyzy za zużyte towary.

Idac ulica chinskiego miasta podchodzi sie do wozka i kupuje swiezutkie i pachnace, wlasnie co wytworzone potrawy. Placi sie gotowka i dokonuje kolejnego zakupu w szarej strefie.
Rzad chinski o wielkiej nieformalnej szarej strefie wie ale uwaza ze poziom uzyskiwanych tam dochodow jest taki ze nalozenie podatkow da wiecej szkody niz pozytku a poza tym regulacje i procedury biurokratyczne stosowane do nowoczesnej gospodarki sa mocno nieadekwatne do prymitywizmu szarej sterfy. W miare modernizacji technologicznej i bogacenia sie chinczykow problem sam sie ograniczy i rozwiaze.
Rzad chinski chcac zachecic przedsiebiorcow do rejestrowania firm wprowadzil tak duze kwoty wolne od podatku i tak wiele udogodnien w uproszczonych rozliczeniach ze czesc przedsiebiorcow sie rejestruje i placi symboliczne podatki. Mimo tego jednak w szarej strefie nadal funkcjonuja firmy srednie a nawet duze !
Ogromne Chiny sa zroznicowane. Generalnie uwaza sie ze duza nieoficjalna gotowka z nieznanego zrodla sprzyja korupcji. Sa regiony gdzie korupcja jest tolerowana ale sa takie gdzie od niedawna jest bezwglednie scigana. Sa miasta gdzie taksowkarz bez żądania sam da ci wydruk z taksometru.

Rzeczywiscie trudno jest pojac jak przy oficjalnym PKB per capita mozliwa jest tam sprzedaz 21 mln sztuk nowych samochodow rocznie ! Niewytlumaczalnie wielka jest tez sprzedaz nieruchomosci i wielu, wielu innych towarow.
Autor na przekonujacych przykładach pokazuje jak bardzo rozwinieta jest w chinach szara strefa i z czego wynika tam kult gotowki. Podaje historie znanych mu osob ktore nieoficjalnie dysponuja naprawde sporym pieniadzem.
Szacowanie wielkosci szarej strefy wymaga doskonalej znajomosci lokalnych realiow. Rzetelni badacze uwazaja ze dopiero obserwacja aktywnosci konkretnych "szarych" przedsiebiorcow pozwala na sensowna ocena. Przychody moga byc  nawet dziesieciokrotnie wieksze niz spodziewane ale moga tez byc trzykrotnie mniejsze. Na przykladzie wozka z kuchnia wiele zalezy od ruchu na ulicy i poziomu dochodu mieszkancow miasta. Miesieczny przychod moze jednak przekroczyc 20 tysiecy dolarow.
Dane podawane przez zachodnie banki i instytucje nalezy przyjmowac z przymruzeniem oka. Credit Suisse wartość szarej strefy w chinach szacuje na 6–10 bln dolarow przy oficjalnym PKB 9.2 bln dolarow co jest raczej malo realne. Nomura szacuje wielkosc globalnej szarej strefy na 2.5 bln dolarow.

Zachodzi pytanie jak bardzo zmienia pozycje w rankingu bogactwa narodow dodanie produktu szarej strefy do oficjalnego PKB. Otoz szara strefa wyrazona w procentach z reguly jest tym mniejsza im wiekszy jest PKB i podobna dla krajow o takim samym PKB. Od zasady tej sa wyjatki ale nie burzy to ogolnosci wywodu. Zatem po uwzglednieniu szarej strefy pozycja w rankingu bogactwa nie powinna sie zmienic.

Trystero, http://www.trystero.pl/archives/11794 , zebral w tabeli dane o PKB per capita PPP oraz te same dane o PKB per capita PPP skorygowane o wielkość szarej strefy. Pozycja krajow z uwzgledniem szarej strefy albo sie nie zmienia albo zmienia tylko o kilka pozycji !
I tak biedne panstwa na pozycji od 138 do 149 maja taka sama pozycje z szara strefa i bez niej. Pozycje Polski to odpowiednio 47 i 48.
Rzekomo wartość szarej strefy w Polsce to około 400 mld złotych. Co czwarta firma nie księguje całej działalności. Niezaplacone podatki siegaja kilkunastu mld złotych a wiec na tle oszustw paliwowych, oszustw z towarami akcyzowymi, oszustw z podatkiem VAT i nielegalnych transferow zagranicznych zachodnich koncernow w Polsce - sa bardzo male.
W sektorze paliwowym około 10 procent oszukanczego obrotu nie podlega opodatkowaniu. W wyrobach tytoniowych szara strefa może wynosić nawet 25% konsumpcji.
Firma PWC podaje, że tak zwana luka podatkowa, czyli różnica między teoretycznymi a faktycznymi wpływami do budżetu, w 2012 roku, w przypadku samego VAT-u mogła wynieść od 36 do 58 miliardów złotych.

"Legalną" instytucjonalnie szara strefa jest przykladowo polskie rolnictwo.

Nizsze koszty pracy w Europie niz w Polsce ma tylko postkomunistyczne dziadostwo. Nasz PKB nawet z uwzglednieniem szarej strefy jest nedzny. Nedzny jest udzial plac w PKB.  I nie zakrzyczy tego zadna propaganda.

1 komentarz:

  1. Imponuje mi Pan umiejętnością syntezy i docieraniem do prawdy, nawet gdy nie było to łatwe

    OdpowiedzUsuń