Kryzys naftowy w USA z 1974 roku był ojcem procesu tworzenia tam konkurencyjnego rynku energii. Polegał on na demonopolizacji czyli unbundlingu czyli na rozdzieleniu działalności wytwórczej - wydobywczej, przesyłowej i handlowej i zastosowanie zasady TPA, czyli swobodnego dostępu stron trzecich do sieci gazowych i energetycznych.
Owa liberalizacja wydaje sie dosc dziwna jako ze systemy dostawy gazu i elektrycznosci sa quasi monopolami naturalnymi. Dotychczas bowiem panstwowy lub stanowy monopolista wydobywal gaz i dostarczał go do odbiorcow.
Ustawy "Emergency Natural Gas Act" z 1977 oraz "Natural Gas Policy Act of 1978" pozwalały poczatkowo przedsiebiorcom swobodnie wybrac sobie sprzedawce ale z drugiej strony znosiły administracyjna kontrole nad cenami. Odbiorcy indywidualni moga wybierac sprzedawce od 1986 roku.
Szczegółowe dane tej nieudanej a moze raczej kompromitujacej liberalizacji zawiera strona http://www.eia.gov/oil_gas/natural_gas/restructure/restructure.html
Programy pilotazowe prowadzi 8 stanów, częściowa liberalizacje i wdrożenia objeły 6 stanów, liberalizacja połowiczna jest stosowana w 4 stanach a pełna zaledwie w 4 stanach.
W 2001 roku w jakiejs fazie liberalizacji rynku gazu było 21 stanów a obecnie jest 22. Czesc stanow poniechała liberalizacji. Niezawodny Andrzej Szczesniak, http://szczesniak.pl, jak zwykle doskonale komentuje dane zródłowe.
"W 2008 r. z 21 stanów, w których jest 35 milionów odbiorców domowych, w programie uczestniczyło zaledwie 4,7 miliona odbiorców indywidualnych, czyli 13%. W tych stanach różnie się też układa ilość gospodarstw domowych, które pomimo oferty, decydują się na wolność gazową i korzystają z programów "Natural Gas Choice". W Georgii jest to 81,5%, ale w stanie New York - 17,1%, a New Jersey - zaledwie 3,1%. Atrakcyjność dostawców rynkowych ma dużo wspólnego z nasileniem konkurencji - jest dokładnie odwrotna do ilości konkurujących dostawców. W Georgii ogromna większość odbiorców obsługiwana jest przez lokalną firmę public utility - regulowaną przez stan, a w stanie New York działa 69 niezależnych dostawców."
W Polsce tworzenie konkurencyjnego rynku energii rozpoczeło się w 1997 roku wraz z przyjęciem przez Sejm RP ustawy Prawo energetyczne.
Liberalizacja polskiego rynku energii została przyspieszona wraz z przystąpieniem Polski do UE w 2004 roku oraz wdrożeniem przez Polske Dyrektyw dotyczących wspólnych zasad wewnętrznego rynku energii elektrycznej i gazu ziemnego (Dyrektywa 2003/54/WE oraz Dyrektywa 2003/55/WE).
Liberalizacja ma dac korzysci w jakis magiczny, blizej niesprecyzowany sposob.
Idee liberalizacji doszczetnie skompromitował "energetyczny" gigant Enron, który pod koniec 2001 roku ogłosił spektakularne bankructwo, po skandalu związanym z masywnym fałszowaniem dokumentacji finansowej firmy przy wspoludziale prominentnej firmy audytorskiej Arthur Andersen.
Kongres Stanów Zjednoczonych oskarżył czołowe agencje ratingowe - Moody's Investors Service, Standard & Poor's i Fitch, za podawanie bzdurnych ocen ratingowych , a szczególnie za utrzymywanie dobrych ratingów przedsiębiorstwa, w sytuacji gdy akcje bankruta leciały na łeb na szyje.
Enron nalezal do największych firm amerykańskich lat dziewięćdziesiątych.
Teatr muzyczny w Huston wystawił satyryczną dwuaktówkę "Enron: The musical" gdzie w 28 piosenkach "pracownicy i szefowie" śpiewają o sprawach firmy. Jako podklady muzyczne uzyto wielkich broadwayowych hitów. Glówne role w satyrze odgrywają jego prezesi wyśpiewujący o swoich prawdziwych pomyslach na gigantyczne oszustwa maskowane w porozumieniu z renomowanym "księgowym" Arthurem Andersenem. Sytuacja jest rzeczywiście komiczna bowiem prezesi Enronu faktycznie cienko "zaspiewali" przed sądem federalnym w Huston gdzie oskarzeni byli o dziesiątki zarzutów związanych z doprowadzeniem firmy do upadlości i oszukaniem dziesiątków tysięcy ludzi.
Prezes Enronu J. Skilling został uznany za winnego 19 zarzutom, za co skazano go na 24 lata i 4 miesiące więzienia, a także obłożono karą wypłaty odszkodowania w kwocie 45 mln dolarow. Przewodniczący rady dyrektorów K. Lay został uznany za winnego sześciu zarzutom, jednak nie zdążył odbyć kary, gdyż zmarł na zawał serca w lipcu 2006 roku.
Enron wymyslił i zastosował strategie fikcyjnych identycznych dwukierunkowych przesyłow energi nazwana Dead Star. Oczywiscie niczego nie przesyłal. Dzieki niej za nic kasował Kalifornijczyków.
To Enron stwierdził ze najlepiej jest maksymalnie zaniedbac siec przesyłowa aby pozniej pod hasłem przeciazen i zatorow ostro kasowac klientow za usługi przesyłowe.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz